Tetik Parmak Hastalığı Nedir?
Tetik parmak, parmakların aniden kilitlenmesi, kasılması ve ağrı gibi belirtilerle kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Genellikle başparmak, küçük parmak ve yüzük parmağında görülen bu durum, bazen tek seferde birden fazla parmağı da etkileyebilir. Tetik parmağın oluşumunda en önemli etkenler arasında parmakların aşırı kullanılması, tekrarlayan zorlayıcı hareketler ve parmaklara aşırı güç uygulanması yer almaktadır. Günümüzde cep telefonları, tabletler ve bilgisayar kullanımı gibi faktörlerin artması, bu hastalığın giderek yaygınlaşmasına yol açmakta ve bu durumu adeta çağın hastalığı haline getirmektedir.
Estetik, Plastik ve Rekontrüktif Cerrahı Op. Dr. Evrim Uçkunkaya, tetik parmağın toplumda sık görüldüğünü ifade ederek, “Başlangıçta avuç içinde ya da başparmak kaidesinde hissedilen ağrılar, zamanla daha belirgin hale gelir. Tipik bulgusu, parmak kapatıldıktan sonra açmaya çalışıldığında parmağın takılmasıdır. Açmak için daha fazla güç harcandığında ise bir ‘tık’ sesiyle parmak açılır. Eğer zamanında müdahale edilmezse, ağrılar giderek daha şiddetli hale gelir” demektedir.
Tetik Parmak Hastalığını Anlamak
– Tetik parmak nedir?
Tetik parmak hastalığı, parmak hareketleri esnasında parmakların takılması ve ağrı hissetmesi durumu olarak tanımlanabilir. Bu rahatsızlıkta, hastanın parmağında ani bir kitlenme meydana gelir ve kitlenen parmağı düzleştirmek oldukça zordur.
Kadınlarda Daha Fazla Görülüyor
– Tetik parmak nasıl oluşur?
Parmakları büken tendonlar, avuç içerisinde bulunan özel makaralardan geçmektedir. Bu makaraların kalınlaşması veya daralması, ya da tendonun belirli bir bölgede kalınlaşması tetik parmak hastalığına sebep olur. Tendon, daralmış makarada sıkışarak parmak bükülme hareketi sırasında takılır. Zorlanma ile sıkışan tendon, daralan kanaldan kurtularak parmak açılır. Ancak bu durum, parmağın daha fazla kullanılmasına bağlı olarak yapının daha da şişmesine ve rahatsızlığın kötüleşmesine yol açar.
– Kimlerde sık görülüyor?
Tetik parmak hastalığı, farklı yaş gruplarında ortaya çıkabilir. Çoğu zaman nedenleri tam olarak belirlenemez, ancak erişkinlerde parmak kullanım alışkanlıkları ve bazı sistemik hastalıklarla (romatoid artrit, gut, özellikle diyabet gibi) ilişkili olduğu gözlemlenmiştir. Özellikle cep telefonları ve tabletleri sık kullanan kişilerde başparmak tutulumu daha yaygındır. Ayrıca hamilelik döneminde ödem nedeniyle su tutulumu tetik parmak oluşumuna zemin hazırlayabilir. Kadınlar, erkeklere oranla bu hastalığa daha yatkın olup, bu durum hem ellerini daha fazla kullanmalarından hem de hormonal farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Genellikle en sık tutulan parmaklar başparmak, yüzük parmağı ve küçük parmak olmaktadır.
Dayanılmaz Ağrı ve Belirtiler
– Tetik parmak olduğumuzu nasıl anlarız?
Hastalığın ilk belirtisi, avuç içinde ya da başparmak kaidesinde başlayan ağrılardır. Tipik bulgusu, parmak kapatıldığında açmaya çalışıldığında parmağın takılması ve açmaya çalışırken bir ‘tık’ sesiyle açılmasıdır. Özellikle sabahları takılmalar başlar, ancak bir süre sonra geçebilir. Hastalık ilerledikçe takılmalar belirginleşir ve ağrılı hale gelir. Eğer semptomlar varsa, genellikle sabahları ellerde ağrı ile uyanırsınız. Bazen tuzlu bir şeyler yedikten sonra parmaklarınızı açarken şişlik hissedebilirsiniz. Gün içinde bu ağrılar azalmıyorsa ve sabahları bu durumu hissediyorsanız, başka semptomlar arasında kıyafet giyerken parmağın takılması da olabilir. Ayrıca, günlük aktivitelerde parmağınızın takılması ya da parmakta şekil değişiklikleri gözlemlenebilir.
– Tedavi edilmezse şekil bozukluğuna yol açar mı?
Eğer doğumsal ise, ilk 6 ay boyunca müdahale edilmemesi gerekmektedir. Ancak 6. ayın sonunda müdahale edilmezse şekil bozukluğu ve hareket kısıtlılığına neden olabilir. Yetişkinlerde tedavi edilmediğinde, şiddetli ağrı ve hareket kısıtlılığı gelişebilir. Bu durum oldukça yaygın bir hastalıktır ve teknolojinin ilerlemesiyle, tablet ve cep telefonu kullanımının artmasıyla daha fazla görülmektedir. Kayak yapanlar ve ağır makineler kullanan işçiler de bu hastalıktan etkilenebilir. Şikayetleri olan kişiler, uzman bir cerraha başvurmalıdır. Eğer şikayetler devam ederse, ikinci aşamada tendonun kalınlaşmış bölgesine lokal kortizon enjeksiyonu yapılabilir. Bu tedavi ile rahatlama süreci hastadan hastaya değişiklik göstermekte ve birkaç haftadan birkaç aya kadar uzanabilmektedir. Uzun süreli ve medikal tedavi ile yanıt alınamayan vakalarda cerrahi müdahale gerekmektedir. Kapalı ve açık ameliyat yöntemleri uygulanabilmektedir.
