Toplumsal Fobi

1) Toplumsal Fobi nedir?

Sosyal fobi bir korku bozukluğudur. Kişinin dikkat odağı olmaya ve başka bir kişi yahut şahıslar tarafından bedelsiz sayılmaya karşı olan abartılmış dehşetiyle ilgilidir. bu bireyler ağır olarak performans telaşı yaşamaktadırlar ve bu korkuyu her performans sergileyeceği vakit ağır bir biçimde yaşarsa şahısta toplumsal fobi var diyebiliriz.

2) Toplumsal fobinin alt tipleri nelerdir?

Sosyal etkileşim: Buluşma, konuşmaya katılma, biriyle çıkma, fikrini söyleme, haklarını savunma.
Performans: Topluluğa karşı konuşma, spor yapma, müzik aleti çalma, dans etme üzere..
Gözlenme: Sokakta yürüme, otobüse binme , odaya sonradan girme, açık tuvaleti kullanma, biriyle yemek yeme.

3) Toplumsal fobinin görülme sıklıkları nasıldır?

Kadınlarda daha sık görülmektedir ancak klinik müracaatlarda erkekler daha fazla.
Başlama yaşı 13-20 yaş ortasındadır.

4) En sık karşılaşılan belirtileri nelerdir?

Kızarma ve kaslarda titreme. Çarpıntı, terleme, mide rahatsızlıkları, boğazda kurma, sıcaklık ateş basması, üşüme üzere..

5) Toplumsal fobinin panik ataktan farkı nedir?

Sosyal fobide kıymetlendirme ve performans korkusuna bağlı oluşan bir telaşa bağlı olan davranışsal durumlar oluşmaktadır. mesela kişi sunumda söyleyeceklerimi unutursam rezilolurum inancına bağlı olarak ağır biçimde yaşadığı dert yüzünden çarpıntı hissetmektedir. lakin panik atakta bedensel duyumları abartarak yaşanılan dehşet vardır. örneğin kalbim çok süratli atıyor, kalp krizi geçireceğim üzere..

6) Toplumsal fobide en çok yakınılan belirtiler nelerdir?

Kişinin en rahatsız olduğu belirtiler, kızarma, ağızda kuruluk, kekeleme,ses titremesi

7) Toplumsal fobide temel örüntüler nelerdir?

Olayları kendine odaklama:
Yoğun biçimde kendine odaklanır.
Kaygılı bekleyiş
Kaçınma ve kaçma
İşlevselliğin kesintiye uğraması
Beceri eksikliği
Olumsuz beklenti: beni reddedecekler , yetersiz bulunucam , garip olduğumu düşünecekler, en kolay şeyleri dahi yapamıyorum, tekrar başarısız olacağım..

8)Sosyal fobik insanların yaptığı yanlışlar nelerdir?

Sosyal fobi yaratacağı düşünülen durumlardan kaçındıkça korkusu azalır,böylece kaçınma davranışı pekişir. Ve kaçınma sayesinde olumsuz sonuçları olabilecek toplumsal durumlardan kaçınılmış olur ve böylelikle şartlanmış olan dehşetin sönmesi engellenir. kısır bir döngü oluşur.

9) Toplumsal fobide nasıl bir kısır döngü oluşur?

Tetikleyici uyaran (sunum yapmak) etkiliyor, otomatik düşünceyi(rezil olacağım), Tehlike algısı büyüyor, anksiyete ve fizikî belirtiler gözleniyor(yüzünün kızarması, terleme, sesinin titremesi), davranış( kaçınma, sunum yapmama), Süreksiz rahatlama. ve tekrar tekrar tıpkı şeyler.

10) Toplumsal fobide kaçınmalar ne halde oluyor?

Az konuşma, göz temasından kaçınma, soru sormaktan kaçınma üzere..

11) Toplumsal fobisi olan şahısların dertlerini arttıran inançları nelerdir?

Herkesin takdirini kazanmalıyım,
Hiçbir zayıflık belirtisi göstermemeliyim
Kaygılı olduğumu kimse farketmemeli
Zeki ve parlak görülmeliyim.
Bunun yanı sıra toplumsal fobik şahısların sahip olduğu birtakım temel inançları vardır,
Farklıyım(herkesin başına gelmez fakat benim gelebilir), sıradışıyım(olumsuz),çekici değilim, rahatsız ediciyim, yetersizim.

12)Peki bu inançların oluşmasına ne taban hazırlıyor bunun anne baba tavırlarıyla bağı var mıdır?

Anne ve babaların utangaç özellik taşıması
Utanç yaratıcı durumlar
Suçluluk duygusu doğurmaya yönelik tutumlar
Çocuktan gurur duymama
Tahammülsüzlük
Çocuğu sevmeme
Aşırı eleştirme, reddetme, cezalandırıcı tutumlar
Uygunsuz bir biçimde öteki çocuklarla kıyaslama

13) Toplumsal fobik bir kişi terapiye başlamak istedi nasıl bir süreç izlenir?

Öncelikle bir değerlendirmeye alınır.
Sorun alanlarının bilişsel,davranışsal,çevresel,duygusal ve fizyolojik boyutlarını araştırılır.
Kaçınma ve güvenlik davranışları bulunur
Sosyal ve iş hayatında yaşadığı ziyanların konuşulması, ek bir ruhsal rahatsızlık durumları tespit edilir.
Daha sonra terapinin kısa ve uzun periyotlu emelleri saptanır.

14)Tedavide neler kullanılır?

Psikiyatrik ilaçlar
Psikoterapi (BDT) , küme terapisi

15) BDT ile nasıl bir süreç izlenir?

Kişinin bilişsel çarpıtmalarıyla, davranışlarındaki güvenlik arayışları tespit edilir bunların üzerine yoğunlaşılır.

16) En çok ne üslup bilişsel çarpıtmalar gözlenir?

meli-malı ( âlâ performans göstermek zorundayım)
Etiketleme ( Şayet bunlar olmazsa yetersiz bir insanım)
Felaketleştirme ( Performans esnasında duyacağım rahatsızlık çok berbat olacak)
Düşük engelleme eşiği, (Ben bu türlü bir durumla başedemem, bunu kaldıramam, dayanamam)

17)Bu bilişsel çarpıtmaları nasıl düzeltilir?

Davranışsal teknikler ile , maruziyet, hayali maruziyet, davranış deneyleri , görüntü monitarizasyonu ile.

Örneğin:

hastanın belirtisi Maruziyet

Yemek yiyememe Küçük kalabalık restoranda yemesi güç bişi yemek spagetteti yahut hamburger gibi

15-20 dk dan kısa olmayacak biçimde. zira fizyolojik belirtilerin başlamasını beklenir yahut sunum yapmaktan korkan birine, sunum ortamı hazırlayıp , bir performans sergilemesini isteyip, görüntüye alınabilir. Bireyden sunumdan evvel kendini değerlendirmesini istenir.

18) Pekala bu görüntü monitorizasyonun emeli nedir?

Bazı inançları test etmek

19) Şahıstan bu uygulamayla neyi öğrenmesi beklenir?