Dsm teşhis kriterlerinde “Sosyal Anksiyete Bozukluğu” olarak anılan, halk ortasında yaygın olarak “Sosyal Fobi” olarak bilinen rahatsızlık, genel manasıyla bireylerin diğerleri tarafından değerlendirilme dertleri yaşadıkları, rezil olmaktan korktukları ve kusur yapmak ile ilgili tedirginlikleri içinde barındıran bir durumdur. Bir öbür kişinin işin içine girdiği her ortama toplumsal durum denebilir. Toplumsal korku, toplumsal durumlara maruz kalındığında başkalarının gözündeki yerimizle ilgili yaşanılan tasadır. Bu tıp bir tasa muhakkak bir doza kadar olağan sayılabilir. Birçok kişi, yeni bir ortama girdiğinde, yeni beşerler ile tanışmak zorunda kaldığında, kendisi için değerli olan bireyler ile bir ortaya geldiğinde yahut bir topluluk içinde konuşacağı üzere durumda muhakkak bir seviyede telaş yaşayabilir. Fakat bu tasa, her türlü toplumsal ortamda yaşanacak kadar yayılmaya başlandığında, telaşın dozunun artması ile performansımız ve bağlantılarımız olumsuz olarak etkilendiğinde, toplumsal durumlardan keyif alamamaya ve hatta bu nedenle kaçınmaya ve uzak durmaya başladığımızda artık olağan olan toplumsal fobi olağan seviyesini aşmış ve toplumsal telaş bozukluğu safhasına geçmiş demektir. Bu kapsamda olağan seviyede bir toplumsal korkunun bozukluk seviyesine evrimle kriterleri, yaygınlık, kaygının şiddeti, fonksiyonelliğin ne kadar bozulduğu ve kaçınmaların olup olmadığı formundadır.
Sosyal fobi sahibi olan insanın esas endişeleri ortasında, oburlarının gözünde küçük düşmek, rezil olmak kusur yapmak, dışlanmak, yargılanmak yahut utanacağı şeyler yapmak vardır. Bu bireyler sıklıkla utanç duygusu duyma eğiliminde olurlar ve aslında temelde kendilerini eksik, yetersiz, yanlışlı yahut sevilmez görme eğilimi gösterirler. Oburlarının gözünden gördükleri kendileri, kusurlu ve sevilmesi zordur. Genel olarak toplumsal telaş bozukluğu ile eşlik eden bir başka özellik mükemmeliyetçiliktir. Her şeyin tam ve kusursuz olması gerektiğin düşünen ve kusur toleransı olmayan bireyler, her yaptıklarını eksik ve yetersiz olduklarına yönelik kıymetlendirerek kendilerini çok fazla eleştirirler. Bu durum, oburlarının gözünden de bu türlü görüleceklerini düşünmek ile sonuçlanabilir.
Kendini çok eleştirme, yanlışlara odaklanma, muhtemel olumsuz ihtimalleri abartma, oburlarının zihinleri hakkında iddialarda bulunma ve bu varsayımları olumsuz istikamette yapma toplumsal fobi rahatsızlığı olan telaşlı bireylerin zihinsel yapılarının bariz özellikleridir. Toplumsal anksiyete bozukluğu olan bireyler, asık bir hızı üzerlerine alınabilir, kendileri ile ilgili olmayan bir gülmeyi dalga geçilmek olarak yaşantılayabilir, ufak bir yanılgıyı abartılı bir rezil olmuşluk biçiminde deneyimleyebilirler. Zihinleri kendilerine çok derecede odaklıdır ve tasaları dışarıdan muhakkak oluyor, tuhaf gözüküyorlar ya da yaşadıkları zorluklar anlaşıyor üzere fikirlere kapılabilirler.
Sosyal fobi sorunu olanlar, bilhassa yüz kızarması, terleme üzere kimi beden belirtilerine çok hassastırlar. Yüzlerinin kızaracağı, bunun dışarıdan fark edileceği, münasebetiyle ne kadar telaşlı olduklarının görülerek rezil olacakları formunda inançları vardır. Bedensel belirtilere çok odaklanma ve olmaması için uğraş verme eforu birçok vakit karşıt teperek şahısların daha fazla tasa hissetmesine ve korktukları belirtilerin gerçekleşmesine neden olabilir.
“Herkes bana bakıyor”, “insanlar ne kadar utangaç olduğumu görecek”, “hakkımda makûs düşünecekler” üzere öbürleri ile ilgili yapılan kestirimler toplumsal fobik kişinin davranışlarını ve irtibat stratejilerini uygun bir biçimde bağlar içerisinde kullanamamasıyla sonuç bulabilir. Bu durumda toplumsal anksiyete sorunu olanların inançları bir mühlet sonra bağlantı marifetlerini de baskılayarak bağlantılarını gerçek manada bozmaya başlar. Bu da şahısların toplumsal korku problemini bir sefer daha perçinleyerek, toplumsal ortamlardan uzak durma isteğini arttırır.
Sosyal telaş bozukluğunda, başka ruhsal rahatsızlıklarda olduğu üzere kısır ve kendini besleyen bir döngü içine hapsolma durumu kelam bahsidir. Niyetler, toplumsal ortamlarda olumsuz bir şey olacağı tarafında olur ve bu bakış açısı kişinin hislerini e davranışlarını olumsuz istikamette tesirler. Ki bu üçlü etkileşim bağlantılarda uygun irtibat hünerlerini ketleyeceğinden kendini besleyen ve sürdüren bir döngü içerisinde toplumsal fobi kalıcı hale gelir.
Korkulan durumlar, telefonda biri ile konuşmaktan bir topluluk içinde konuşma yapmaya kadar geniş bir yelpaze içinde dağılabilir. Toplumsal anksiyetenin şiddetine nazaran kimi yalnızca yeni beşerler ile bu tıp tasaları yaşarken kimisi görece daha tanıdık bireylerle, as üst bağı fark etmeden, bir kasada süreç yaptırırken ya da bir tezgahtar ile konuşurken dahi bağlantı kurmakta, bir şey istemek ya da kendini tabir etmekte kaygı duyabilir.
Sosyal korku bozukluğu olan bireyler, kişilik yapısı manasında kendini daha çok eleştiren daha yargılayıcı, kendisine karşı beklentileri yüksek ya da mükemmeliyetçi bireyler olabilirler. Bu şahısların çocukluk yaşantılarında genel olarak cezalandırıcı bir ebeveyn ya da mükemmeliyetçi büyükler görülebilir. Geçmişlerinde eleştirilmiş, yetersiz hissettirilmiş ya da cezalandırılmış olabilirler. Toplumsal ortamlarda yaşanmış olan travma ve istismar üzere olaylar da kişinin toplumsal alanlarda telaş duymasında kıymetli bir etken niteliği taşıyabilir.
