Topuk Dikeni Hakkında Genel Bilgiler
Topuk Dikeni Nedir nasıl oluşur?
Topuk dikeni, genel kanının bilakis aslında bir kemik hastalığı olmayıp ayak tabanında bulunan plantar fasia isimli zarın kronik olarak zedelenmesi sonucu oluşan bir durumdur. Her insanın ayağının iç kısmında bulunan ve ayağın uzun arkı denilen çukurluk sayesinde ayağa gelen yükler istikrarlı bir biçimde dağıtılarak yumuşak dokular ve kemiklere çok yük gelmesi önlenir. Ayağın arkının çökmesi, çok ayakta kalma, uzun yürüyüşler berbat ayakkabı alışkanlıkları sonucu bu arkı destekleyen plantar fasia isimli taban zarı çok gerilir. Kronik zedelenmeye bağlı olarak plantar fasiada kalınlaşma ve bilhassa topuk kemiğine yapıştığı yerde yumuşak doku ödemi oluşur. Ayak taban zarındaki bu olay plantar asit olarak isimlendirilir. Hastalık ilerledikçe bu zar kalınlaşmaya başlar ve topuk kemiğine yapıştığı noktada kronik zedelenmeler ortaya çıkar. Beden bu bölgede yeni kemik oluşturarak gerilimi azaltmaya çalışır. Bu oluşan kemik yapı sivri olduğunda topuk dikeni olarak isimlendirilir. Topuk dikeni ne üzere şikayetler yapar?
Topuk dikeninin en değerli bulgusu ağrıdır. Bu ağrı bilhassa sabahları rahatsız edicidir. Hasta sabah kalktığında bir müddet topuğuna basamaz. Hastalık ilerledikçe sabah ağrıları gün içine yayılmaya başlar. Sert tabanlı ayakkabılar, topuklu ayakkabılar rahatsız edici olabilir. Ağır hadiselerde artık ayakta durulan her an rahatsız edici hale gelir ve hatta ağrılar istirahat halinde bile devam edebilir.
Topuk dikeninde teşhis nasıl konur?
Topuk dikeninin şimdi oluşmadığı plantar fasiit devrinde yeterli bir muayene ile teşhis konabilir. Bu basamakta yalnızca MR ve bazen Ultrason görüntüleme ile taban zarındaki ödem ve kalınlaşma tespit edilebilir fakat günlük poliklinik uygulamasında teşhis konulması için MR çekilmesine gerek yoktur. Topuk kemiğinde zarın yapıştığı yerde topuk dikeni oluştuğunda artık kolay bir röntgen tanıyı koymak için kafidir. Unutulmaması gereken değerli bir nokta ayak altı ağrısı ve topuk dikeni iltihaplı omurga romatizmasının birinci bulgusu olabilir. Bilhassa topuk gerisinde da ağrı varsa ve tedaviye dirençli ise bu hastalık kesinlikle araştırılmalıdır.
Topuk dikeninde ne üzere tedaviler kullanılır?
Konservatif Tedavi:
Topuk dikenin tedavisi genelde konservatif sistemlerle yapılır. Non steroid antiinflamatuar ilaçlar, aktivite kısıtlaması, ayakkabı modifikasyonu hafif olaylarda kâfi olabilir. Özel tabanlıklar, topuk kısmı delinmiş topuk takviyeleri işe yarayabilir.
Kortizon Enjeksiyonu:
İnatçı olaylarda topuktan kortizon enjeksiyonu uygulanabilmektedir. Kısa periyot sonuçları uygun olsa da tekrarlama mümkünlüğü bulunmaktadır. Enjeksiyonun gerçek noktaya yapılmasına ihtimam gösterilmelidir.
ESWT:
ESWT beden dışından ağır şok dalgalarının rahatsızlık olan bölgeye gönderilmesi aslına dayanmaktadır. Son vakitlerde epeyce tanınan olan bir tedavi sistemidir. Ekseriyetle 3-6 seans halinde uygulanmaktadır. Başka konservatif tedavi prosedürleri ve kortizon enjeksiyonu ile kombine olarak uygulanabilmektedir.
PRP:
PRP İngilizce “Platelet Rich Plasma” tabirinin baş harflerinin kısaltması olup, “trombositten güçlü plazma” manasına gelmektedir. Bu usulde ilaç hastanın kendi kanından hazırlandığından doğal bir tedavi sistemidir. PRP sıvısının içerdiği yüksek orandaki büyüme faktörleri zedelenmenin olduğu plantar fasia ve topuk dikeni bölgesindeki yapıların hücrelerini uyararak o bölgedeki güzelleşmeyi hızlandırır.
Cerrahi Tedavi:
Topuk dikeni tedavisinde tüm konservatif tedavi yolları denenip sonuç alınamadığı durumlarda cerrahi tedavi uygulanabilmektedir. Cerrahi tedavide o bölgedeki granülasyon dokusu ve kemikteki çıkıntı alınmaktadır. Başarısı epey yüksektir.
