Tourette sendromu, insanların tik denilen, denetim edemedikleri ani hareketler yahut sesler çıkarmasına neden olan hudut sistemi ile ilgili bir sorundur. birinci sefer 1825 yılında tanımlanmış ve ismini de 1885 yılında Fransız doktor Georges Gilles de la Tourette’den alan Tourette sendromu ile ilgili bilinmesi gerekenleri haberimizde bulabilirsiniz… Tourette sendromu belirtileri ve tedavisi..
TOURETTE SENDROMU (TS) NEDİR?
Tourette sendromu (TS yahut yalnızca Tourette), çocukluk çağında başlayan, çoklu motor tikleri ve en az bir ses (fonik) tik ile karakterize yaygın bir nörogelişimsel bozukluktur. Tourette sendromu birinci kere 1825 yılında tanımlanmış ve ismini de 1885 yılında Fransız doktor Georges Gilles de la Tourette’den almıştır.
Tourette sendromu çoklukla çocukluk yaşlarında başlayan bir tıp tik hastalığıdır. Bu hastalık “nörobiyolojik” kalıtsal bir rahatsızlıktır. Beyindeki gelişimsel bozukluklarlar ve her hastalıkta olduğu üzere nörokimyasal dengesizlikler hastalığın olası sebebidir. Bireyde istemsiz bedensel tikler vardır. Bunlar göz kırpma, omuz silkme, baş sallama biçiminde olabilir. Tikler bedenin rastgele bir bölgesinde tıpkı biçimde tekrar tekrar meydana gelen istemsiz, süratli, ani hareketlerdir.
TOURETTE SENDROMU NEDENLERİ
TS’in nedeni bilinmemekle birlikte, mevcut araştırmalar kimi beyin bölgelerindeki (bazal ganglionlar, ön loblar ve korteks dahil) anormalliklere, bu bölgeleri birbirine bağlayan devrelere ve sorumlu nörotransmiterlere (dopamin, serotonin ve norepinefrin) işaret etmektedir. hudut hücreleri ortasındaki irtibat. Çoklukla TS’nin karmaşık bir sunumu olduğu için, hastalığın nedeninin eşit derecede karmaşık olması mümkündür.
TOURETTE SENDROMU BELİRTİLERİ
Başlıca belirti tikler. Kimileri o kadar hafiftir ki, farkedilmez bile. Başkaları sık sık olur ve görünürdür. Gerilim, heyecan, hasta yahut yorgun olmak onları daha da kötüleştirebilir. Daha şiddetli olanlar utanç verici olabilir ve toplumsal hayatınızı yahut işinizi etkileyebilir.
İki tıp tik vardır:
Motor tikler
– Kol yahut baş sallama
– Göz kırpma
– Yüz ekşitmesi
– Ağız seğirmesi
– Omuz silkme
Vokal tikler:
– Havlama gibisi sesler çıkarmak
– Tekrarlayan boğaz temizleme
– Öksürme
– Diğerinin söylediklerini tekrarlamak
– Haykırma
– Koklama
– Küfür
TOURETTE SENDROMU’NUN SEYRİ
Tikler gelir ve vakit içinde geçer, çeşit, sıklık, pozisyon ve ciddiyetine nazaran değişir. Birinci semptomlar ekseriyetle baş ve boyun bölgesinde ortaya çıkar ve gövde ve ekstremite kaslarını içerecek formda ilerleyebilir. Motor tikler ekseriyetle sesli tiklerin geliştirilmesinden evvel gelir ve kolay tikler ekseriyetle karmaşık tiklerden evvel gelir. Hastaların birden fazla, gençlik devrinin ortasındaki yaşlardan evvel en yüksek tik şiddetini yaşar, geç ergenlik devrindeki ve yetişkinlik periyodundaki hastaların birçoklarında düzgünleşme gösterir. Etkilenenlerin yaklaşık yüzde 10-15’i erişkinlikte süren ilerici yahut engelleyici bir seyir izlemektedir.
TEDAVİSİ
Tik belirtileri sıklıkla bozulmaya neden olmadığından, TS’li bireylerin çoğunluğu tik supresyonu için ilaç gerektirmez. Bununla birlikte, belirtileri fonksiyonunu engelleyen bireyler için tesirli ilaçlar mevcuttur. Nöroleptikler (psikotik ve psikotik olmayan bozuklukları tedavi etmek için kullanılabilecek ilaçlar), tik baskılaması için en dengeli ilaçlardır; bir sayı mevcuttur, fakat kimileri başkalarından daha tesirlidir.
Ne yazık ki, TS’li herkese yardımcı olacak tek bir ilaç yoktur ve rastgele bir ilaç semptomları büsbütün ortadan kaldırmaz. Ayrıyeten, tüm ilaçların yan tesirleri vardır. Birçok nöroleptik yan tesir yavaşça tedaviye başlanarak ve yan tesirler meydana geldiğinde dozu azaltarak yönetilebilir. Nöroleptiklerin en sık görülen yan tesirleri sedasyon, kilo alımı ve bilişsel matlamadır. Tremor, distonik tepkiler (büküm hareketleri yahut duruşlar), parkinson gibisi semptomlar ve öteki diskinetik (istemsiz) hareketler üzere nörolojik yan tesirler daha az yaygındır ve doz azaltma ile basitçe yönetilir.
Nöroleptiklerin uzun vadeli kullanımdan sonra kesilmesi, tikler ve geri çekilme diskinezilerinde rebound artışlarını önlemek için yavaşça yapılmalıdır. Tardive diskinezi ismi verilen bir diskinezi, nöroleptiklerin kronik kullanımından kaynaklanabilecek TS’den farklı bir hareket bozukluğudur. Bu yan tesirin riski, daha kısa mühletler için düşük dozda nöroleptik dozları kullanarak azaltılabilir.
Diğer ilaçlar da tik ciddiyetini azaltmak için yararlı olabilir, lakin birçok nöroleptikler kadar dengeli bir formda çalışılmamıştır ya da dengeli bir halde yararlı olmamıştır. Aktifliği kanıtlanmış ek ilaçlar ortasında, klonidin ve guanfasin üzere alfa-adrenerjik agonistler bulunur. Bu ilaçlar temel olarak hipertansiyon için kullanılır, lakin birebir vakitte tikler tedavisinde de kullanılır. Bu ilaçların kullanımlarını engelleyen en yaygın yan tesiri sedasyondur. Bununla birlikte, bu ilaçlarla bağlantılı düşük yan tesir riski göz önüne alındığında, bunlar nöroleptiklerle tedaviye geçmeden evvel ekseriyetle birinci basamak casuslar olarak kullanılır.
TS hastalarında ortaya çıkabilecek kimi nöro-davranış bozukluklarının tedavisinde tesirli ilaçlar da mevcuttur. Son araştırmalar, metilfenidat ve dekstroamphetamin üzere uyarıcı ilaçların, TS’li şahıslarda DEHB semptomlarını azaltıp tikler daha şiddetli hale gelmesine neden olamayacağını göstermektedir. Bununla birlikte, uyarıcılar için etiketleme yapan eser şu anda, bu ilaçların tikler / TS’li ve ailede tikler hikayesi olan çocuklarda kullanımını kontrendike etmektedir. Bilim adamları gelecekteki çalışmaların, TS’de yahut TS ailesinde hikayesi olanlarda uyarıcıların riskleri ve faydaları hakkında kapsamlı bir tartışma içereceğini ve bu mevzuyu netleştireceğini umuyorlar. Serotonin geri alım inhibitörlerini (klomipramin, fluoksetin, fluvoxamine, paroksetin,
Farkındalık eğitimi üzere davranışsal tedaviler de tikleri azaltmak için kullanılabilir.
