Türk mitolojisinde Bozkurt, kutsal hayvan ve ulusal semboldür.
Bozkurt, (Bozgurt, Boskord, Pusgurt) olarak da bilinir.
Bozkaskır, Çalkurd sözcükleri yeniden birebir manaya gelir. Moğollar Börteçine (Börteşına, Börtöşono) derler. Gökkurt yahut “Gökbörü / Kökbörü” tabiri de yeniden niteleyici olarak kullanılır.
Bozkurt, Türk mitolojisinde yol göstericidir. Birtakım Türk ve Moğol uzunlukları, soylarının bu kutlu varlıktan türediğine inanırlar. Birçok vakit soyun bir kolu Gökkurt’tan, öteki kolu ise Gökgeyik’den gelmektedir.
Kurt sürülerinin başında bulunup yönetim eden kurtlara da Gökkurt denilir. Kaskır ve Börü sözleri de değişik lehçe ve şivelerde kurt demektir.
GÖKYÜZÜNÜ TEMSİL EDER
Bozkurt gökyüzünü temsil eder. Alageyik ise yeryüzünün simgesidir. Göktürklerin gök (mâvi) bayraklarında kurtbaşı resmi vardır. Savaşçılığı ve savaş ruhunu, özgürlüğü, suratı, doğayı temsil eder.
Türk ulusunun başına bir iş geldiğinde, bir tehdit belirdiğinde ortaya çıkar ve yol gösterir. Çadırların önüne zirvesinde altından kurtbaşı bulunan direkler dikilir. Savaş Ruhu (Tanrısı) kurt görünümüne bürünür. Altıncı yüzyıla ilişkin bir taş anıtta kurttan süt emen bir çocuk betimlenmektedir. Erenler, evliyalar vakit zaman kurt kılığına girerler. Bozkurda “Gök Oğlu” da denir.
KIRGIZLARDA, BOZKIRDA GEZERKEN KURT GÖRMEK UĞURDUR
Halk kültüründe Bozkurt dişinin cepte taşınmasının nazardan koruyacağına inanılır. Yakut metinlerinde Bosko olarak bahsedilir. Kırgızlarda, bozkırda gezerken kurt görmek uğurdur.
Hamile bayanın nazardan korunması için yastığının altına kurt dişi yahut derisi koyulur. Kurdun koyun sürüsüne dalması yahut ahıra girmesi rahmet sayılırdı.
Başkurt rivâyetlerine nazaran kurt onların cetlerinin önüne düşerek yol göstermiştir. Bu nedenle kendilerine başlarında kurt bulunan manasına gelen Başkurt denmiştir.
Hilal taktiği (veya Turan/Türk taktiği) ismi verilen yarım çember ile düşmanı ortaya alıp çemberi kapatma stratejisinin kurtlardan görülerek birinci sefer Türkler tarafından uygulandığı söylenir.
Moğolcada böre/börö gök/gri demektir. Kök “Gök” ve Börü “Kurt” sözcüklerinin bileşimidir. Eski Türkçede Büri sözcüğü ok başı demektir ve kurdun dişine benzemesiyle kontaklı olabilir.
