Somnambulizm yani uyurgezerlik, etrafta dolaşmak üzere algılansa da tüm uyurgezerler tıpkı davranışı sergilememektedir. Kimileri yalnızca oturmakta yahut yatakta kalabilmektedir.
Peki, Somnambulizm (uyurgezerlik) nedir? Uyurgezerlik neden olur, tedavisi var mı?
UYURGEZERLİK NEDİR?
Somnambulizm olarak da bilinen uyurgezerlik, uyku halindeyken uyanmayı ve etrafta dolaşmayı içeren bir uyku bozukluğudur. Uykunun birinci kısımlarında bilhassa uykuya daldıktan birkaç saat içinde görülen uyurgezerlik, nerdeyse toplumda 40 şahıstan birinde görülen bir rahatsızlıktır.
Çocukluk çağında başlayan uyurgezerlik, genelde ergenlik çağının sonuna gerçek ortadan kalkmaktadır. Lakin kimi yetişkinlerde devam ettiği görülmüştür.
Parasomni kategorisinde bir cins uyku bozukluğu olarak uyurgezerlik, epeyce sık karşılaşılan bir sorundur ve vakit zaman hem kişinin kendisine hem de etrafına ziyan vermesine neden olabilmektedir. Bu hastalığa yakalanan kimi olaylarda halüsinasyon görmek üzere algı bozuklukları yaşanabilmekte ve bu durum cinayete kadar varabilmektedir.
Uyurgezerlik ya da bilinen öbür isimleriyle uyurgezer yahut uykuda gezinme olayında şahıslar, şuurlarının düşük olmasına karşın çoklukla tam bir şuur durumunda gerçekleştirdikleri faaliyetleri gerçekleştirmektedir. Bu faaliyetler kişinin yatakta oturması, banyo, yürüyüş ya da paklık yapmak üzere kolay faaliyetlerin yanı sıra araç sürme ve yemek pişirme üzere daha karmaşık faaliyetler de olabilmektdir.
UYURGEZERLİK BELİRTİLERİ
Genellikle uyurgezerlerde görülen davranışlarlar şu formdadır:
- Yataktan kalkma
- Yürüme
- Yatağını düzeltme
- Anlamsız yüz tabiri
- Uyandırılırsa tepkisizlik
- Başka odaya geçme
- Yemek yeme ve bir şeyler içme
- Telefonla konuşma
- Kısa konuşmalar.
- Anlamlı karşılık verememe
- Pencere açma
- Cam kırma
- Meskenden dışarı çıkma
- Araba kullanma
- Bazen, birine ziyan verme
UYURGEZERLİK NEDEN OLUR?
Uyurgezerliğin nedenleri ise şu formda sıralanabilir:
Uyandırılma: Bilhassa küçük çocuklarda gece uyandırılma, uyurgezerliğe neden olabilmektedir.
Uykusuzluk: Uzun vadeli uyku bozukluğu yaşamak ya da vardiyalı çalışma saatleri de uyurgezerliğe neden olabilmektedir.
Migren: Özellikle çocuklarda görülen uyurgezerliğin nedenlerinden birisi migrendir.
Psikolojik ve psikiyatrik bozukluklar: Depresyon, tasa bozuklukları üzere hastalıklar migrene neden olabilmektedir.
Kişilik sorunları: Özellikle beşerlerle daima çatışma yaşayan kişilik özellikleri olanlarda sık görülmektedir.
Psikiyatri ilaçları: Tedavide kullanılan kimi psikiyatrik ilaçların yan tesiri olarak ortaya çıkabilmektedir.
Yaşlılıktaki beyin hastalıkları: Yaşlılıkta ortaya çıkan uyurgezerliğin nedeni, genelde beyin hücrelerinin vefatına neden olan hastalıklardır.
UYURGEZERLİK TEDAVİSİ
Uyurgezerlik için çoklukla muhakkak bir tedaviye gereksinim duyulmamaktadır. Uyku esnasında meydana gelebilecek yaralanmaları önlemek için güvenlik tedbirleri gerekli olabilmektedir. Bu, çarpma ve düşmeyi azaltmak için elektrik kabloları yahut mobilya üzere objeleri hareket ettirerek çevreyi modifiye etmeyi içerebilmektedir.
Bazı durumlarda, kısa tesirli sakinleştiriciler uyurgezerlik insidansını azaltmada yardımcı olduğu kanıtlanmıştır. Başka bozuklukların bir belirtisi olabilmesine karşın ekseriyetle önemli bir bozukluğa işaret etmemektedir. Uyku döngüsünü uygunlaştırmak, uyurgezerliğin oluşumunu azaltmaya yardımcı olabilmektedir.
