1Uzmanlar günde 6 saatten daha az uyuyan şahıslarda obezite riskinin yüzde 45 arttığını söylüyor. Hatta bu şahıslarda fazla yemek yeme ve daima atıştırma isteği ortaya çıkıyor. “Uykusuzluk iştahı artırır mı?” sorusunun karşılığını merak edenler için Beslenme ve Diyet Uzmanı Ceyda Parıltı Çakın uykunun metabolik ve hormanal tesirlerini sıraladı.
2Uyku açlık-tokluk hormonlarını etkiliyor: Yağ dokudan salınan leptin hormonu iştahı baskılarken mideden salınan ghrelin hormonu da iştahı uyarıyor. Bu hormonlar bedenin güç istikrarı üzerinde tesir gösterirke az uyuyan bireylerde ghrelin artışı ve leptinin baskılandığını gösteren pek çok çalışma da bulunuyor. Bu durum ise gün içerisinde tüketilen besin ölçüsü ve içeriği üzerinde tesirli oluyor.
3Az uyuyanlar kendilerini atıştırmalıklarla ödüllendiriyor: Az uyuyan bireylerde zevk alma ile alakalı olan ikazlar beyne daha çok gidiyor. Böylelikle bu bireylerde kendilerini ödüllendirme isteği artıyor. Bu durum ise bireyleri güç, doymuş yağ ve kolay karbonhidrattan ağır gece atıştırmalarına yöneltiyor.
4Uyku müddeti öğün içerikleri ve saatlerini de etkiliyor: Uyku müddeti, öğün içerikleri, tüketilen porsiyonlar ve öğün saatleri üzerinde de tesirli oluyor. Yapılan pek çok çalışma az uyuyan bireylerde bilhassa protein içeren yiyeceklerden alınan günlük gücün yağdan alınan güce nazaran daha az olduğunu gösteriyor. Bununla birlikte günlük sebze-meyve, kurubaklagil, tam tahıllı eserler üzere liften güçlü besinlerin tüketimi ise azalıyor. Bu da kalitesiz bir beslenme haline yol açıyor zira liften varlıklı besinlerin kâfi tüketimi bağırsaklarda yaşayan faydalı bakteri istikrarını sağlayarak bağışıklık sisteminin güçlenmesinden iştah denetimine kadar pek çok mekanizmayı etkiliyor. Bununla bir arada zerzevat ve meyveler içerdikleri çeşitli vitamin-mineral örüntüsü ile beslenmemizde antioksidan kapasiteyi artırarak, tam tahıllar ise içerdikleri B kümesi vitaminler ile bedenin güç sisteminde vazife alarak katkıda bulunuyor.
5Melatonin hormonu sistemsiz yemeğe sebep oluyor: İnsan bedeninin bir biyolojik saati bulunuyor. Bu saatin en kıymetli bileşenlerinden biri de melatonin yani uyku hormonudur. Uyku süresindeki kayıp bilhassa kahvaltı öğününde daha az besin tüketimi ve gün içerisinde sistemsiz saatlerde daha çok atıştırmaya yöneltebilir Bunun sebebi ise melatonin hormon düzeyinin uyanılan saatte şimdi azalmamış olması yani bedenin uykuya devam etme isteğinden kaynaklanıyor.
6Uykusuzluk antrenman yapma isteğini azaltıyor: Uykusuzluk gün içerisindeki bilişsel performans kadar fizikî aktiviteyi de etkiliyor. Uyku hali, yorgunluk hissi ve enerjik hissetmeme üzere sebepler ile idman yapma isteği de azalıyor. Lakin etkin bir ömür biçimi hipertansiyon, inme, koroner kalp hastalığı, Tip 2 diyabet, metabolik sendrom, kolon ve göğüs kanseri ve depresyona karşı hami tesir gösteriyor. Bununla birlikte sağlıklı bir beden yükü ve kompozisyonunun da oluşmasını sağlıyor. Tüm bunlar daha kaliteli bir ömür için taban oluşturuyor.
