Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Kısmı Öğr. Gör. Doktor Süleyman İbze, acile başvuran viral üst teneffüs yolu enfeksiyon ve ishal rahatsızlıklarındaki artışın mevsimsel tesirler nedeniyle beklenilen bir durum olduğunu anlattı. İbze, yaz periyotlarında bilhassa kapalı klimalı ortamlarda bulunma mühletleri ile düğün, nişan ve konser üzere toplu tertiplerin artmasının viral üst teneffüs yolları enfeksiyonlarında ve viral ishallerde artışa neden olduğunu belirtti. Beyaz et üzere soğuk zincirde korunması gereken besinlerin sistemli biçimde koruma edilememesinden kaynaklı bakteriyel ishal hadiselerinin da artmasına neden olduğunu söyleyen doktor İbze, yaz döneminde bilhassa viral ishal ve viral üst teneffüs yolu enfeksiyonlarındaki artışın salgın üzere değerlendirilmemesine dikkati çekti. Viral enfeksiyonlardan etkilenmemek için ihtarlarda bulunan İbze, maske, uzaklık ve el hijyeninin değerine vurgu yaptı.
RİSK KÜMESİNDEKİ KİŞİLER
Doktor İbze, özellikle 65 yaş üstü, kronik rahatsızlığı olanlar ve 5 yaş altındaki çocuklarda viral üst teneffüs enfeksiyonları ve viral ishal şikayetleri olanların risk kümesinde olduğunu hatırlatarak, “Sıcak havada şahıslar sıcaktan korunmak için klima açıp kapalı alanda vakit geçiriyor ve birlikte vakit geçirdikleri müddet artıyor. Haliyle bu periyotlarda ortaya çıkan bir viral hastalık, şahıslardan şahıslara bulaşarak artış gösterebiliyor. Bunun dışında bilhassa yaz periyotlarında kimi virüslerin çocuklar yoluyla bulaştığını ve arttığını biliyoruz. Çocukların yaz periyodunda daha çok dışarıda olması, havuz ve deniz kullanımları üzere şeyler bulaşı artıran faktörler. Bilhassa fekal-oral yolla bulaşan virüslerin bu periyotta çocuklardan çocuklara, çocuklardan ailelerine taşındığını biliyoruz. Bu durumu yaşayan şahıslarda daha çok hafif hastalık formunda görüyoruz. Burada kaygılanılacak önemli sıhhat sorunları olarak düşünmemek gerekiyor lakin kimi kümeleri bunların dışında tutmak gerekiyor. Bilhassa 65 yaş üstü hastalar, kronik rahatsızlığı olan ya da bağışıklık sistemi zayıf hastaları ayırmamız gerekiyor. 5 yaş altındaki çocuk hasta kümesi bizim için kıymetli. Bu iki küme kırılgan bir küme, bu usul durumlarda kolay geçirebilecek hastalıkları önemli geçirme ihtimalleri kelam konusu. Bu kümelerin daha dikkatli izlenmesi, takviye tedavilerinin daha faal yapılması ve gerekli hallerde hastane başvurusu ya da yatış gerektiren durumlar varsa ilgili sıhhat kuruluşları tarafından kıymetlendirilmesi uygun olacaktır” dedi.
BOĞAZ AĞRISI, ATEŞ
Bazı belirtilere dikkat edilmesi gerektiğini aktaran İbze, “Özellikle bu periyotta üst teneffüs yolu enfeksiyonlarında, boğaz ağrısı, ateş, genel beden ağrısı, kırgınlık en çok gördüğümüz durumlar. Bu biçimde başlayıp devamında ishal gelişen olaylar da görüyoruz. İshalde kan olmaması, ishal renginin dışkı rengiyle tıpkı olması, içinde yeşil renk olmaması bize daha çok viral ishal olduğunu düşündüren bulgular. Onun dışında ishalin içerisinde sümüksü yapı olmaması, büyük olasılıkla yeniden bir viral etken olduğunu bize düşündürür. Yüksek ateş çoğunlukla bakteriyel ishal etkenlerinden kaynaklanır. Viral ishallerde ateş çoğunlukla eşlik etmez ya da çok az düzeydedir” diye konuştu.
SOĞUK ZİNCİR HALKASI KIRILAN BESİN TÜKETİMİNE DİKKAT
Yaz periyodunda görülen ishallerin çoklukla bozulan besinlerin tüketimi nedeniyle gerçekleştiğini anlatan doktor Süleyman İbze, “Hava sıcaklığı besinlerin korunmasını ve saklanmasını güçleştiriyor. Bu devirde biz bilhassa beyaz et eserlerinde ya da içerisinde mayonez, krema üzere bozulmaya çok elverişli besinlerin tüketiminde daha çok besin alakalı bağırsak enfeksiyonları görüyoruz. Burada en sık gördüğümüz etken ‘E.coli’ dediğimiz bir bakterinin alt tipi. Değerli olan mümkün olduğunca soğuk zincir bozulmadan saklanmış besinlerin tüketilmesidir. Bilhassa dışarıda tüketilen hazır besinlerde, paketli eserlerde soğuk zincir korunmadıysa bu besinlerin bozulmaları çok çabuk gerçekleşiyor ve ortaya çıkan bakteri ve ürettiği toksinde ishal tablosu ortaya çıkarabiliyor. Bu hastalar ekseriyetle şiddetli kusma, bulantı ve kramp biçiminde karın ağrısı, bazen de yüksek ateşle karşımıza gelebiliyor. Midye bu manada korkulması gereken besinlerden biri. Zira içerisinde et var. Şayet gerçek pişirilmediyse, hakikat saklanmadıysa yahut soğuk zincir sağlanmadan saklandıysa bozulmanın gerçekleşmesi muhtemel bir durum. O yüzden bu besinlerin tüketilmesi bizim açımızdan risk teşkil ediyor” dedi.
Üst teneffüs yolu ve ishal rahatsızlıklarından korunmak için ikazda bulunan İbze, “Viral enfeksiyonlardan korunmanın yolu kalabalık ortamlarda çok fazla bulunmamanız. Bilhassa yaz periyodunda düğün, konser üzere tertipler arttı. Bu şekil tertiplerde yan yana gelmek bir risk. Buralarda maske takmak ve çok yakın temasta bulunmamak bir gözetici faktördür. El yıkamanın sık sık yapılması gerekiyor. Aslında pandemi devrinde yaşadıklarımızı hatırlamamız gerekiyor. Zira biz pandemiden kurtulduğumuzu, artık hiçbir vakit bu kuralların geri gelmeyeceğini düşünerek hareket ediyoruz lakin tüm viral enfeksiyonlardan korunmanın temelinde belirli bir uzaklıkta bulunmak, yakın teması azaltmak ve el hijyeninin artırılması vardır. Bunun dışında güvenmediğimiz besinleri tüketmememiz lazım” diye konuştu.
