BÜŞRANUR KOCA/SÜMEYYE DİLARA DİNÇER – Uzmanlar, İsrail’in abluka altındaki Gazze Şeridi’nin kuzeyinde bulunan sivillerin çıkışı için taarruzlara günde 4 saat orta vermeyi kabul etmesi hakkında, “İsrail’in taarruzları normalleştirmesine yarayan bir süreç” değerlendirmesinde bulundu.
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muhammed Hüseyin Mercan ve İzmir Demokrasi Üniversitesinden Doç. Dr. Tuğçe Ersoy Ceylan, İsrail’in Gazze’nin kuzeyinde bulunan sivillerin çıkışı için taarruzlara günde 4 saat orta vermeyi kabul etmesini, AA muhabirine kıymetlendirdi.
Mercan, ABD’nin kamuoyu bağlamında sıkışmaya başladığına işaret ederek “Aslında bir yanıyla İsrail’in büsbütün ardında durduğunu söylüyor lakin öte taraftan da bilhassa seçim yılına girdiği için kamuoyunda ortaya çıkan rahatsızlıklar hasebiyle da soykırımın ana destekçisi üzere görünmemek için orta verilmesi noktasında çağrılarda bulunuyor.” dedi.
ABD Başkanı Joe Biden’ın ilk dillendirdiği mevzunun ateşkes olmadığına dikkati çeken Mercan, ABD’nin kelam konusu dörder saatlik ortalarla sivillere güneyden kuzeye geçme hakkı tanıyarak ve ortanın sona ermesiyle kuzeyde kalanları “terörist” olarak nitelendirerek “İsrail kendi emeline ulaşmak için yasal haklarını kullanacak” formunda tehlikeli bir telaffuz üretmeye çalıştığını kaydetti.
Mercan, bölgede kuzey-güney ayrımının yapılmasına dair soru işaretleri olduğuna dikkati çekerek “Sadece kuzey bölgesini bombalayan bir işgal devleti yok. Tıpkı vakitte güney de tarumar edilmiş.” diye konuştu.
“ABD, İsrail’in Gazze’yi büsbütün tarumar etme, bir soykırımla ortadan kaldırma problemini de örtülü olarak legalleştirmiş oluyor”
Bölgede yalnızca konutların değil; okulların, hastanelerin, ibadethanelerin, bakım merkezlerinin ve hatta kan bankasının da vurulduğuna dikkati çeken Mercan, “ABD kendi kamuoyuna ‘Biz İsrail’i baskılamaya çalışıyoruz.’ havası oluşturmaya çalışıyor lakin öte taraftan da ateşkes yahut barış eksenli bir tahlilden fazla İsrail’in Gazze’yi büsbütün tarumar etme, bir soykırımla ortadan kaldırma sıkıntısını de örtülü olarak legalleştirmiş oluyor.” sözlerini kullandı.
Hiçbir milletlerarası yapının Gazze’deki yıkımı 6 ay-1 sene içerisinde toparlayamayacağını vurgulayan Mercan, şöyle konuştu:
“Hastanelerin vurulduğunu, altyapının büsbütün çöktüğünü, su depolarının vurulduğunu dikkate aldığımızda ortada çok büyük bir tahribat var. Yalnızca 1-1,5 sene kent planlamacıları Gazze’yi nasıl yine planlayabiliriz noktasında tahminen de projeler planlar üretmek zorundalar.”
Gazze’nin kuzeyinin kıymetli bir kısmının tarım alanlarından oluştuğunu söyleyen Mercan, bölgeyle irtibatın kesildiğine işaret ederek bölgenin tahrip edilmesinin orada yaşayan sivilleri göç etmeye zorlayacağına, böylelikle İsrail’in olayı “Biz tehcir yapmıyoruz, beşerler kendileri göç ediyorlar.” noktasına taşımak istediğine dikkati çekti.
“(İnsani orta kararı) İsrail’in akınları normalleştirmesine yarayan bir süreç”
Doç. Dr. Ceylan, 7 Ekim’den bu yana İsrail’in Gazze’ye düzenlendiği ataklarda 10 binden fazla Filistinlinin öldürüldüğünü hatırlatarak milletlerarası reaksiyonlar gelmeye başlayınca “insani orta verilmesi” kararının açıklandığını söyledi.
“İnsani ara” kavramının, Birleşmiş Milletlerde (BM) ve memleketler arası hukukta yeri olduğunu söyleyen Ceylan, “İnsani gayelerle, çatışmaların aşikâr bir mühlet durdurularak, çatışma sırasında, acil tıbbi yardım gerekliyse insanların inançlı yerlere geçmesi gerektiğinde, olağan kaideler altında uygulanan bir durum.” dedi.
Ceylan, İsrail’in Gazze’ye yönelik taarruzları bağlamında “insani ara” kararının anlamsız olduğunu vurgulayarak “Acilen ateşkes ilan edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu ortalar, insani orta açıklamasının maksadının, Gazze’nin kuzeyindeki Filistinlilerin Gazze’nin güneyine inançlı bir biçimde geçebilmesi olarak açıklandı.” tabirlerini kullandı.
ABD’nin, insani orta kararını yanlışsız bulduğunu hatırlatan Ceylan, “(Karar) İsrail’in, Gazze’nin kuzeyine yönelik gerçekleştirdiği bu operasyonun ve akınların normalleştirmesine yarayan bir süreç.” değerlendirmesinde bulundu.
Ceylan, bugüne kadar İsrail’in hastanelere yönelik düzenlediği atakların, memleketler arası hukuka uygun olmayan süreçleri yasallaştırdığını kaydetti.
Gazze’de etnik paklığın kelam konusu olduğunu vurgulayan Ceylan, “Bu (insani) ortalar, güya tabiri caizse ‘yorulduk, nefes aldık ve tekrar insanları öldürmeye devam edeceğiz’ ortası manasına geliyor. Münasebetiyle soruna bir yararının olacağını, sıkıntının kökünden çözülmesine bir yararı olacağını düşünmüyorum. İsrail’in çıkarlarını koruyacak bir hale bürünmüş durumda insani orta, İsrail’in Gazze hücumları bağlamında.” diye konuştu.
