Vajinismus Nedir ?
VAJİNİSMUS, bayanlarda vagina kaslarının ilgiyi zorlaştıracak yada büsbütün mani olacak formda istemsiz kasılmasıdır. Vaginadaki çok kasılma ve kapanma, cinsel bağlantının denenmesiyle ortaya çıkar. Bağlantı esnasında bu bölgede yanma, ağrı, sızlama, batma üzere önemli rahatsızlık hissi oluşur. Vajinismusa neden olan çok kasılma vaginayı çevreleyen pelvik taban kaslarının istemsiz kasılmasından kaynaklanır. Bu kasılma nedeniyle vaginanın girişi daralır. Bazen kasılma çok şiddetli olur ve vaginanın girişi neredeyse eksiksiz kapanır ve alaka imkansız hale gelir. Bu kasılma istemsiz olduğu için vajinismus sorunu olan bir bayan bunu denetim edemez, hatta birçok bayanın cinsel ilgi öncesi bu türlü bir durumdan haberi bile yoktur. Cinsel bağ denemesi esnasında oluşan bu kasılma, teşebbüs sonlanır sonlanmaz geçer.
Cinsel ilgi olmadan süren evliliklerin en kıymetli nedeni vajinismusdur. Orta ara cinsel alakada ağrı birçok bayanda görülebilir. Fakat daima, her bağlantıda ağrı olması cinsel hayatı olumsuz etkileyebilecek bir durumdur. Bu olağan bir durum değildir, tedavi edilmesi gerekir.
Vajinismusun Tipleri
Vajinismusun birinci görülme (başlama) vaktine nazaran 2 tipi vardır.
1-Primer vajinismus: birinci cinsel tecrübeyle birlikte başlayan ve devam eden istemsiz, olağan cinsel münasebete müsaade vermeyen vaginal kasılmalardır. Bu hastalarda ağrısız cinsel ilgi hiç olmamıştır. Genelde bu bayanlar tıpkı vakitte olağan jinekolojik muayene olamazlar, tampon, fitil vb hazneye yerleştirilen şeyleri kullanamazlar. İlgi esnasında bacakları kapama, titreme, nefesini tutma, eşini itme vb eşlik eden fizikî bulgular olur.
2-Sekonder vajinismus: Olağan bir cinsel hayat sonrasında başlayan, istem dışı vaginal kasılma durumudur. Bu bayanlarda başlangıçta bağda sorun yoktur. Sonradan gelişen bir olay vajinismusu tetikler. Genelde tıbbi bir rahatsızlıktan yada bir travmadan sonra oluşur. Genital bölgeyi etkileyen kazalar, ameliyat, doğum, kanser tedavisi, menopoz ve birtakım kronik hastalıklar yada bunlar için kullanılan ilaçlar sekonder vajinismusa neden olabilir. Bu durumlarda vagina duvarında incelme olur, bu da hasarlanma ve hassasiyete neden olarak vajinismusa neden olabilir. Olağan şartlarda bahsedilen sorunlar çarçabuk tedavi edilir, sonrasında cinsel sorun kalmaz. Lakin tedavi sonrası, tıbbi sorun çözüldüğü halde -tam düzgünleşme sağlandığı halde bayanda hala cinsel alakada ağrı, kasılma vb problemler devam ediyorsa vajinismus kesinlikle akla getirilmelidir.
Bazen vajinismus bayanın içinde bulunduğu ortama, duruma ve yapılacak sürece nazaran değişir. Mesela kimi bayanlar jinekolojik muayene olurlar lakin ilgiye giremezler, yada tam zıddı olabilir. Buna kısmi vajinismus denir. Kimi bayanlarda ise genital bölgeyi içeren her şey kasılmaya neden olur, bu bölgeye dokunulmasına bile müsaade vermezler. Buna da tam vajinismus denir.
Vajinismus nasıl anlaşılır?
Vajinismusu olan bayanlarda sıklıkla görülen belirtiler şunlardır:
1-cinsel ilgide zorluk, tam alakanın yahut tam cinsel birleşmenin olamaması
2-ilişki esnasında vaginal kasılmayla bir arada yanma, batma, ağrı
3-nedeni tam olarak açıklanamayan münasebet esnasında oluşan ağrı
4-vaginal tampon yahut fitil kullanmada zorluk
5-jinekolojik muayene esnasında zorluk
6-ağrıdan ve/veya başarısız bağlantı teşebbüslerinden ötürü cinsel bağlantıyı reddetme
7-ilişki esnasında bedenin öteki kas kümelerinde kasılma (sırt-bel, bacak kasları, bacakları kapama), bağlantıda nefesi tutma, nefes alamama.
8-doğum, enfeksiyon, cerrahi, kanser tedavisi, tecavüz, menopoz sonrası devam eden münasebette ağrı, rahatsızlık.
Vajinismus tanısı nasıl konur?
Vajinismusun tanısı bazen vakit alabilir. Eşler genelde bu durumun bilinmesini istemez, tabiple bile problemlerini konuşmaya utanırlar. Tam olarak sıkıntılarını lisana getirmemeleri nedeniyle teşhis konulması gecikir. Çocuk sahibi olamama nedeniyle başvuran çiftlerin bir kısmında aslında hiç alaka olmadığı ve bu nedenle hamile kalınmadığı muayene esnasında anlaşılmaktadır.
Vajinismus, vaginal ağrıya neden olan öbür şeylerle karışabilir. Teşhiste hastanın cinsel hayatının kıymetlendirilmesi, ağrının yahut sorunun kaynağının hakikat olarak belirlenmesi ve jinekolojik muayene çok kıymetlidir. Bayanın eşiyle olan duygusal bağlantısı, evliliğin olumlu-olumsuz tarafları, toplumsal ortam ve cinselliğe yüklenen mana değerlendirmede çok kıymetlidir. Bayanın başka hastalıkları, genital bölgeye olan travmalar, ameliyatlar, menopoz, doğum vb durumların da kıymetlendirilmesi gerekir.
Disparoni ile vajinismus ortasındaki fark nedir?
Disparoni ağrılı cinsel bağ demektir. Disparoni genel bir tabirdir, tüm cinsel bağ kaynaklı ağrıları kapsar. Disparoniye pek çok şey neden olabilir (genital bölge anormallikleri, genital enfeksiyonlar, idrar yolu enfeksiyonu, kistler, tümörler, travmalar, doğum, menopoz, cilt hastalıkları, yaşlanma, kronik hastalıklar vs.). Bunlardan biri de vajinismustur. Vajinismus bazen bu durumlarla bir arada olabilir. Bu nedenle ağrıya neden olan patolojinin tedavi edilmesine karşın cinsel ağrı düzelmezse vajinismus akla getirilmelidir.
Vajinismus ne sıklıkla görülür?
Kabaca vajinismus %0.2 ile %6 ortasında değişen sıklıkta görülmektedir. Fakat bu sayının gerçekte daha yüksek olduğu bilinmektedir. Birden fazla çift toplumsal baskı, cinsellik hakkında konuşmaktan çekinme ve utanma nedeniyle sorunu hekimiyle paylaşmamaktadır. Kimi hastalarda bu nedenlerle yanlışsız teşhis konmasında gecikme olmaktadır. Uzun yıllar evli olup, gebelik olmaması nedeniyle başvuran hastalarda bile pek çok kısırlık nedeni irdelendikten sonra fakat dikkatli sorgulandığında aslında hiç ilgi olmadığı ortaya çıkmaktadır.
Vajinismus bizatihi geçer mi?
Vajinismus kendi kendini devam ettiren kısır bir döngüdür. Cinsel ilgide ağrı olacağını düşünme dehşet ve gerginliğe, bu da her alaka denemesinde istemsiz vaginal kasılmaya neden olur. Bu kasılmalar bağda ağrıyı artırır, bazen de ilginin hiç olmamasına neden olur. Her alaka denemesinde ağrının olması ve cinsel münasebette zahmet refleks kasılmaları artırır. Bu da cinsel istekte azalmaya ve kaçınmaya neden olur. Kısır döngü bu halde devam eder. Vajinismus istemsiz bir kısır döngü olduğu için, uygun tedavi edilmedikçe resen düzelmez. Vajinismustan kaynaklanan ağrı döngüsü genelde giderek kötüleşir, vaginal kasları nasıl gevşeteceğini ve denetim edeceğini öğrenmedikçe düzelmez. Vajinismusta tedavinin başarısı çok yüksektir. Tedaviyle büsbütün olağan bir cinsel hayat sağlanabilir. Tedavi, bu kısır döngüyü kırar, tam güzelleşmeyi sağlar.
Vajinismus tedavi edildikten sonra tekrarlar mı?
Vajinismus tedavisi ömür uzunluğu kalıcıdır. Tedavi esnasında öğretilenler, idmanlar kalıcı tesir bırakır, bu da durumun tekrarlanmasını mahzurlar. Vajinimusun üstesinden gelirken hayat uzunluğu devam edecek bu sorunla baş edilebilecek maharetler elde edilir. Bu da kalıcı ağrısız bir tahlil sunar. Bedendeki istemsiz vaginal kasılmanın üstesinden gelmeyi hasta öğrendiği için, sorunun tekrarlama durumunda hasta tarafından basitçe çözümlenir.
Vajinismus tedavisi ne kadar başarılı?
Vajinismus yüksek oranda tedavi edilebilen bir durumdur. Tedavi başarısı, tedaviye sonuna kadar devam eden, verilen idmanları ve talimatları tam olarak uygulayan, öbür bir komplikasyon olmayan hastalarda %100’e yakındır.
Vajinismus tedavisi ne kadar sürer?
Vajinismus tedavisinde tam olarak düzelme ve ağrısız cinsel bağlantının sağlanması için geçen mühlet hastalığın şiddetine nazaran ve eşlerin tedaviye ahengine nazaran değişir. Motivasyonu yeterli, tedavi sürecinde uyumlu, beraberine önemli komplikasyon olmayan hastalarda ortalama 2-6 hafta içinde tam düzelme olmaktadır. Tedavi mühletini etkileyen en değerli faktör çiftlerin motivasyonu ve sorunu çözme konusunda gösterdikleri istek ve gayrettir. Hastanın fizikî durumu, genel sıhhati, çalışma şartları, ev-iş-kariyer hayatı, duygusal durumu, eş ve ailenin dayanağı de tedavi müddetini tesirler. Kimi hastalarda süreç, bu nedenlerle biraz daha uzayabilir. Çiftlerin profesyonel dayanak alması da sorunun tahlili için gereklidir. Vajinismus sorunu tedaviye karşın birkaç aydan fazla sürerse beraberinde diğer bir sorun olup olmadığına bakılmalıdır.
Vajinismusun şiddeti tedavi mühletini tesirler mi?
Tedavinin mühleti her vakit vajinismusun şiddetiyle orantılı değildir. Durumun şiddetli olması her vakit tedavinin daha güç olacağı yahut daha uzun süreceği manasına gelmez. Motivasyonu güzel olan çiftlerde ağır tedaviyle bazen kısa müddette sonuç alınırken, vajinismusu hafif üzere görünen bayanlarda kâfi motivasyon yoksa, tedaviye ahenk yeterli değilse beklenilenden daha uzun müddette çözülme olabilir.
Vajinismusun ilaçla tedavisi var mı?
Vajinismus tedavisi için kullanılan bir ilaç yoktur. Bu hedefle kullanılan kas gevşetici, vitamin, ağrı kesici, bitkisel ilaçlar vs yararı olmaz. Vajinismus vaginayı saran pelvik taban kaslarının istemsiz kasılmasından kaynaklandığından bu ilaçların tedaviye bir katkısı yoktur. Fakat bazen lokal anestezi içeren ilaçlar vajinismus tedavisinin bir kesimi olarak verilebilir. Bunlar tek başına vajinismusu çözmez lakin tedaviye takviye sağlayabilir. Deneysel kimi tedavilerde vardır. Bunlardan biri de vaginal kas spazmının çözülmesinde az olarak kullanılan botoks uygulamasıdır.
Vajinimusun cerrahi tedavisi var mı?
Vajinismusun cerrahi tedavisi yoktur. Lakin birtakım özel durumlarda, kızlık zarında anormallik yahut beklenenden fazla kalınlık varsa, vaginada perde vb durum varsa cerrahi olarak düzeltme yapılması gerekebilir.
Vajinismus nasıl tedavi edilir?
Vajinismus tedavi başarısı çok yüksek bir durumdur. Tedaviye ahenk sağlanması ve devam edilmesi halinde muvaffakiyet nerdeyse %100’dür. Başarılı bir tedavide ilaçların, cerrahinin, hipnoz-akupunktur vb kompleks tekniklerin yeri yoktur. Tedavinin hedefi cinsel ilgiyi engelleyen vaginayı saran pelvik taban kaslarının istem dışı kasılmasını denetim altına almaktır. Böylelikle büsbütün ağrısız ve problemsiz cinsel münasebet mümkün olacaktır.
Tedavi kimi basamaklardan ve basamaklardan oluşur. Kademe kaydedildikçe bir sonraki basamağa geçilir. Hastadan hastaya uygulanacak basamaklar ve geçiş suratı değişmekle birlikte kabaca tedavide yapılanlar şunlardır:
Öncelikle çiftlere vajinismusun ne olduğu anlatılır. Vaginanın anatomisi, istem dışı kasılmanın neden olduğu cinsel ağrı ve ilgide yaşanan zorluklardan ve bunların nedenlerinden bahsedilir. Böylelikle hasta vajinismusu bilir, cinsel sıhhat konusunda bilgi sahibi olur. Tedavi teknikleri, gevşeme idmanları, aile içi münasebetler, eşlerin sürecin yönetilmesindeki rolleri anlatılır. Hastanın geçmişi irdelenerek evvelden yaşanmış travmatik olaylar, olumsuz anılar, yanlış bilgilendirmeler, fikirler, negatif hisler ve vajinismusu tetikleyen nedenler araştırılır. Hastaya genital anatomi ve kızlık zarı hakkında bilgi verilir, kendi anatomisini tanıması için kimi idmanlar öğretilir. Cinsel bağlantının basamakları, birinci bağlantıda oluşabilecek ağrı, hangi ağrının olağan olduğu konusunda bilgi verilir. İstemsiz vajinal kasılmayla ilgili, kas denetimini sağlayacak biçimde hastaya eğitim verilir. İlgide ne vakit gevşeme ne vakit kasılma olacağı, gevşeme ve kasılmayı denetim etme öğretilir. Vaginaya girişi kolaylaştıracak idmanlar (pamuk uçlu çubuk, tampon, parmak antrenmanları, vaginal dilatatörler) hakkında hastaya bilgi verilir. Bir mühlet sonra vaginaya giriş kolaylaşır ve istemsiz kasılmalar minimuma iner. Çiftlere ağrısız cinsel bağ için vaginayı ve pelvik tabanı saran kaslardaki gerginliği azaltacak, çiftleri yakınlaştıracak teknikler, dokunma antrenmanları – hassas noktaları tespit etmeyle ilgili eğitim verilir. Tüm bu süreçte cinsel bağlantı, tedavi evreleri tamamlanana kadar yasaklanır.
Vajinismus vaginanın çok küçük olmasından yahut dar olmasından kaynaklanır mı?
Cinsel ilgide zorlanma ve ağrı birinci ortaya çıktığında birçok bayan vaginasında bir anormallik olduğunu, yada ilgi için olması gerekenden çok dar yahut küçük olduğunu düşünür. Meğer ki bu tip bir sorun son derece azdır. Vagina boyutları aslında olağandır, yalnızca istemsiz kasılma olduğundan vaginanın giriş kısmında kasılmaya bağlı daralma olmaktadır. Bu da güya vagina küçükmüş hissi vermektedir. Gerçekte bu türlü bir şey kelam konusu değildir. Uzun müddettir bağ olmayan bayanlar, bazen buna bağlı vaginanın küçülmüş olabileceğini düşünürler. Bu da yanlışsız bir fikir değildir. Vagina son derece esnek bir organdır, doğumda bebeğin geçişine müsaade edecek kadar genişleme kapasitesi vardır. Bu nedenle bir mühlet bağ olmaması daralmaya neden olmaz.
Kızlık zarının olağandışı olması, çok kalın olması vajinismusa neden olur mu?
Kızlık zarı, vaginanın girişinde bulunan elastik, ince, esnek bir yapıdır. Adet kanamasının akması için ortası deliktir. İnce ve esnek yapısı nedeniyle kızlık zarıyla ilgili sıkıntılar nadiren bağlantıda ağrıya neden olur. Kızlık zarında yok denecek kadar az hudut ucu vardır. Bu nedenle bozulduğunda ya hiç ağrı olmaz yahut hafif sızlama olabilir. Kızlık zarı bozulduğunda oluşabilecek ağrı parmağa toplu iğne batmasından daha fazla bir ağrı değildir. Fakat birinci gece korkusu, çok gerilim ve gerginlik nedeniyle kızlar bunu olduğundan daha fazla hissedebilir. Olağandışı derecede kalın, münasebette sorun çıkarabilecek kızlık zarı çok sık görülen bir durum değildir. Aslında bununla ilgili sorun olup olmadığı tedaviye başlarken denetim edilmektedir. Bazen hem kızlık zarında sorun olabilir, hem vajinismus olabilir. O vakit her ikisini de tedavi etmek gerekir. Kızlık zarıyla ilgili problemler küçük cerrahi süreçlerle (hymenotomi, hymenektomi) düzeltilir.
Kızlık zarı bozulmamış hastalarda tedavi esnasında kızlık zarı bozulabilir mi? Buna bağlı çok ağrı olur mu?
Öncelikle kızlık zarıyla ilgili hakikat bilgilerin öğrenilmesi gerekir. Kızlık zarı vaginanın girişinde yer alan ince elastik bir yapıdır. Ergenlikten sonra yapısı düzgünce incelir. Bu nedenle bozulduğunda yalnızca leke biçiminde kanama olur, bazen esnek olduğundan kanama bile olmayabilir. Kızlık zarında yok denecek kadar az hudut ucu vardır. Bu nedenle bozulduğunda hafif sızlama dışında ağrı olmaz. Kızlık zarı bozulduğunda oluşabilecek ağrı parmağa toplu iğne batmasından daha fazla bir ağrı değildir. Vajinismus tedavisi esnasında yapılan idmanlar bilhassa vaginaya giriş için yapılan idmanlar kızlık zarının birkaç noktada gerilmesine, ayrılmasına ve bozulmasına neden olabilir. Lakin üstte bahsedildiği üzere bu hafif sızlama dışında ağrıya neden olmaz.
Kızlık zarının dinimiz İslam’da yeri
Toplumumuz genel olarak dinine bağlı, dinini seven bir toplumdur. Lakin hem cinsellik konusunda hem de dinimizin bu bahisteki görüşleri hakkında maalesef gereğince bilgi sahibi değildir. Bu bilgisizlik bazen ailelerde ve çiftlerde evlilik öncesinde gereksiz gerilim ve gerginliğe neden olmaktadır. Zira kızlık zarının bakireliğin bir göstergesi olduğu düşünülmektedir. Bu bahiste bilgilenme, neyin değerli olduğunun farkına varma, evliliğin en başında oluşabilecek pek çok gereksiz gerginliği ve sorunu sonlandıracaktır.
Öncelikle kızlık zarının anatomisi hakkında bilgi sahibi olmak durumun anlaşılması için kıymetlidir. Kızlık zarı vaginanın girişinde yer alan ince elastik bir zardır. Ergenlikten sonra yapısı düzgünce incelir. Bu nedenle bozulduğunda yalnızca leke biçiminde kanama olur, bazen esnek olduğundan yahut içinde damar olmamasından ötürü kanama bile olmayabilir. Yani birinci ilgi sonrası kanama olmaması kızların bakire olmadığını göstermez. Kızlık zarında yok denecek kadar az hudut ucu vardır. Bu nedenle bozulduğunda hiç ağrı olmayabilir yada hafif sızlama dışında ağrı olmaz.
Kızlık zarı bazen cinsel ilgi olmadan da zedelenebilir yada yırtılabilir. Adet yahut akıntı için kullanılan tamponlar, vaginaya yerleştirilen ilaçlar, fitiller, travmalar, taharetlenirken parmağın birkaç cm derine sokulması kızlık zarına ziyan verebilir. Kızlık zarı yırtıldığında güzelleşip tekrar eski haline dönmez. Bu üzere kazara kızlık zarı yırtılmış yahut ziyan görmüş olanlarda birinci münasebette kanama olmayabilir. Bazen de kızlık zarı sağlam olmasına karşın ince ve esnek olması yahut damarlanmasının az olması/olmaması nedeniyle birinci bağlantıdan sonra kanama olmayabilir. Kızlık zarının daha evvel neden zedelendiği yahut niçin kanamadığını hastanın kendisi dahil kimse bilemez, tespit edemez. Bu yüzden dinimizde kızlık zarı bakireliğin ispatı için kullanılmaz. Temel olan nikahla evliliğin ve ilginin sağlanması ve karşılıklı inançtır. Üstte anlatılan sebeplerden ötürü birinci bağda kanama olmadığında kişinin saf sayılması ve hüsnü zan edilmesi temel alınmıştır. Kaldı ki günümüzde ufak cerrahi süreçlerle daha evvelden yırtılmış kızlık zarı onarılmaktadır, böylelikle bakire olmayan biri bakireymiş üzere görünürken, aslında bakire olan bir kız yalnızca kanama olmadı diye zan altında kalmaktadır.
Dinimize nazaran kızlık zarının neden yırtıldığını ne bayanın eşi, ne mahkeme, ne de bir diğeri sorabilir. Kimseye bu türlü bir hak tanınmamıştır. Bu türlü bir nedenden ötürü genital bölgenin açılmasına ve muayenesine müsaade verilmemiştir. Hatta bakire olması koşuluyla bir ölçü mehir verilerek evlenilen bayanın kızlık zarının yırtık olduğu, kocasıyla ilgi esnasında ortaya çıksa bile mehirden bir eksiltme de yapılmasına müsaade verilmemiştir (Ömer Nasuhi BİLMEN, Tüzel İslamiyye ve Istılahatı Fıkkhiyye Kâmusu, İst. 1985, c: 2, s: 141.). Tüm bunların evlenecek kızlar ve erkekler tarafından bilinmesi gerekir. Böylelikle kızlık zarı tabu haline getirilmez ve çiftler için gerilim kaynağı olmaktan çıkar.
İslam hukukuna nazaran bekaret denetimi fakat şu durumda yapılabilir: Şayet bayan eşinin kendisiyle cinsel alakaya girmediğini, erkeklik vazifelerini yapmadığını tez ederse ve boşanmak isterse, eşi de bu iddiayı reddederse bu durumda gerçek bir evlilik durumu olup olmadığını denetim etmek için bayanın bekaretine bakılır. Buradaki emel, bayanın talebiyle boşanma kararı verebilmek içindir.
Vajinismusu olan bayanlarda eşler nasıl etkilenir?
Vajinismuslu bayanlarda cinsel meseleler eşler ortasındaki ilgiyi olumsuz tesirler. Fakat vajinismusun beraberce üstesinden gelmek eşler ortasındaki bağlılığı ve sevgiyi güçlendirir. Her ne kadar vajinismusun olumsuz taraflarının daha çok bayanları etkileyeceği düşünülse de erkeklerin de bundan büyük oranda hisse aldığı ortadadır. Sorunun çözülmesi için profesyonel takviye alınması gerekir. Fakat doktora başvurmadan utanma ve toplum baskısı nedeniyle doktora baş vurma haftalar, aylar bazen yıllar sürmektedir. Müddet ne kadar uzarsa evlilik alakası o kadar gerilim altında kalmakta, sarsılmaktadır.
Erkeklerin birden fazla empati yaparak olayı karşılamakla bir arada birtakım erkeklerde reddedilme duygusu yani karısının kendisini beğenmediği, istemediği, bu nedenle ilgiye müsaade vermediği kanısı oluşmaktadır. Birtakım eşlerde öfke (karısına her vakit dayanak olduğu halde karşılığını alamama yahut olağan cinsel hayatı olanlara karşı öfke vb), suçluluk duygusu (eşinin canını yakacağını düşünme, karısının çok canı yanmasına karşın alakaya girmek isteme nedeniyle suçluluk duyma, onun canını yakacak bir aksiyonda bulunma, daha evvel yapmış olduğu bir şeyin karısında bu sıkıntıya neden olduğunu düşünme vb), hayal kırıklığı (heyecanla beklediği birinci geceden ve evlilikten beklediğini bulamama), kaygı (eşine acı çektirme korkusu, eşini sevmesine karşın cinsellik olmadan evliliği devam ettirememe korkusu, çocuk sahibi olamama korkusu, vb), eşten uzaklaşma olmaktadır.
Erkeklerin bilmesi gereken en değerli şey vajinismusun bayanın şuurlu olarak, isteyerek yaptığı bir şey olmadığıdır. Vaginadaki kasların münasebet teşebbüsü olduğunda istemsiz kasılması sonucu bu durum oluştuğundan, bu fakat eşlerin birbirine takviye olması ve bir arada tedavisi almalarıyla çözülebilir. Her ne kadar bayan münasebet konusunda istekli olsa da, beyinle, vagina kasları ortasında bir irtibat kopukluğu ve uyumsuzluk olmakta, bu da bayan istese de bağlantıyı imkansız kılmaktadır.
Bazı duygusal ve fizikî faktörler vajinismusu başlatmaktadır. Birinci gece korkusu, münasebetten korkma, yanlış inanışlar, evvelce geçirilmiş travmalar, cinsellikle ilgili negatif kanılar bunu tetiklemektedir. Aslında tedavisi olduğu halde bu durum eşler ortasında sır olarak kalmakta, sıkıntılarını anlatma konusunda utangaç davranmaktadırlar. Uzun mühlet olağan bir cinsel münasebetin olmaması vajinismuslu bayanların eşlerinde ereksiyon sıkıntılarına neden olmaktadır. Lakin olağan cinsel münasebet başladığında bu sorun bizatihi düzelmektedir.
Vajinismusu olan bayanlar hamile kalabilir mi?
Çocuk isteği, çocuk konusunda eş, aile baskısı vajinismusun en üzücü ve yıpratıcı sonuçlarından biridir. Bu bayanlar bir yandan vajinismus meselesiyle uğraşırken bir yandan da neden çocuk sahibi olamadıklarını etrafa açıklamak durumunda kalmaktadırlar. Tüm bunlar bayanda çok baskıya, utanma, yetersizlik hissi, toplumdan uzaklaşma ve ümitsizliğe neden olmaktadır.
Vajinismusu olan bayanlarda olağan vaginal ilgi olamadığından gebelik bahtı çok düşüktür. Fakat kısmi de olsa vaginaya boşalma oluyorsa gebelik olabilir. Vajinismus tedavi edilip olağan cinsel bağ sağlandığında doğal yollarla gebelik bahtı olağan bayanlarınkine benzeridir. Genç bayanlarda gebelik için tedavi sürecinin tamamlanması beklenebilir. Fakat ileri yaşta olup tedavi süreci yavaş ilerleyen ve gebelik için vakti kısıtlı olan ileri yaştaki bayanlarda farklı prosedürler kullanılarak gebelik bahtı artırılabilir. Bu türlü hastalarda kısmi olarak vaginaya boşalma ile gebelik elde edilebilir. Lakin olağan ilgiyle kıyaslandığında bu tekniklerle hamile kalma talihi çok düşüktür. Uygun hastalarda aşılama yani yapay döllenme (intravaginal inseminasyon, intrauterin inseminasyon) yapılabilir.
Vajinismusu olan bayanlar olağan doğum yapabilir mi?
Doğum hareketi esnasında, rahimde kasılma ve rahim ağzında açılma olur. Bebek doğum kanalına girer, rahmin ve karın ön duvarındaki kaslarında dayanağıyla bebek vaginal kanaldan itilerek dışarıya çıkar, böylelikle doğum gerçekleşir. Vaginayı saran pelvik taban kaslarında da gebelik hormonlarının tesiriyle gevşeme ve açılma olur. Bunların hepsi spontan yani tabiatıyla olur. Yani vajinismus doğumun ilerlemesine mahzur olmaz, yani süreci çok fazla değiştirmez. Lakin vajinismuslu bayanlardaki sorun, doğum takibi esnasında vaginal muayene olamamalarıdır. Vaginal muayene olmazsa doğum takibi gerektiği üzere yapılamaz ve müdahale edilmesi gerekirse bu mümkün olmaz. Bu durumda hem hasta hem de bebek risk altında olur. Bu yüzden hastalar doğum vakti gelmeden evvel vajinismus problemini çözmelidir. Uygun hastalarda epiduralli doğum (ağrısız doğum) süreci kolaylaştırmaya yardımcı olabilir.
Normal doğum yapmak vaginayı genişleterek vajinismusu tedavi eder mi?
Normal doğum vajinismusu tedavi etmez. Lakin her bayanın gebelik ve doğum tecrübesi farklıdır. Kimi bayanların şikayetlerinde doğum sonrası düzelme olmasa da azalma görülebilir. Lakin birçok bayanda durumda bir değişiklik olmaz. Hatta tam bilakis birtakım bayanlarda doğum esnasında yaşanan travma, genital bölgede yapılan kesilere bağlı ağrı şikayetlerin artmasına neden olur. Bu nedenle vajinismusun yalnızca vagina girişinin genişleterek tedavi edilemeyeceğinin farkına varılmalıdır. Zira vajinismusta sorun vaginanın darlığı değil, pelvik taban kaslarının istem dışı kasılmasıdır. Bu nedenle bu kasların denetimi sağlanmadan durum düzeltilemez.
Vajinismus tedavisi esnasında cinsel ilgi yasak mı?
Vajinismus tedavisi esnasında vaginal münasebete girmek yasaktır. Lakin bunun dışında cinsellik ve seks yapmak özgürdür. Tedavi tamamlanmadan vaginal alaka için teşebbüste bulunmak, tekrar istem dışı kasılmalara, ağrıya neden olabilir, bu da eşlerde hayal kırıklığı, moral bozukluğu ve tedavi için çok kıymetli olan motivasyonda azalmaya neden olabilir. Bu nedenle vaginayı saran ve istem dışı kasılmaya neden olan pelvik taban kasları tam denetim altına alınmadan vaginal ilgi denenmemelidir. Eşler öteki biçimlerde birbirine yakınlaşabilirler, karşılıklı birbirlerinin güzeline gidecek dokunma bölgelerini keşfedebilirler.
Erkekler vajinismuslu eşlerine tedavi mühletince nasıl yardımcı olabilir?
Bazen erkekler vajinismusun bayandan kaynaklanan bir sorun olduğunu, kendisinin bu hususla ilgili yapabileceği bir şey olmadığını düşünür. Lakin vajinismus yalnızca bayanın sorunu değildir, çiftin birlikte meselesidir.
Erkekler eşlerine tedavi müddetince pek çok açıdan yardımcı olabilirler. Vajinismus hakkında bilgi sahibi olarak tedavi sürecinin yönetilmesinde hem fizikî hem duygusal olarak eşlerine takviye olabilirler. Eşlerini daha olumlu istikamette etkileyerek tedavi sürecinin hızlanmasını ve müddetin kısalmasını sağlayabilirler. Zati en kıymetli nokta teşhis konulup tedavi başlanmasıdır, sonrasında sebat edildiğinde muvaffakiyet ihtimali çok yüksektir.
Öncelikle erkekler eşlerine takviye olmalı, karşılıklı sevgiyle duygusal bağlarını güçlendirmelidirler. Bayanlar tedavinin kimi basamaklarında yalnız olmak isteyebilirler, birtakım durumlarda ise eşleriyle bir arada programı uygulamak isteyebilirler. Erkek eşine hangi basamakta yanında olmasını istediğini, nasıl yardımcı olabileceğini sormalıdır, onu cesaretlendirmelidir. Eşin takviyesi tedavinin muvaffakiyetinde çok kıymetlidir. Tedavi basamakları aşıldıkça küçük armağanlar alınması, dışarda bir akşam yemeği, küçük bir kutlama bile müspet motivasyon sağlayacak ve bayanı cesaretlendirecektir. Eşlerin tedavi sürecinde müspet olması ve sabırlı olması başarıyı artıracaktır. Eşler vaginal bağlantı olmadan birbirine yakınlaşmalı ve bunun sıklığını artırmalıdır. Eşinde vajinismus olması nedeniyle çok pasif olma, erkeksi isteklerini gizleme uygun değildir. Erkekler cinsel istek ve isteklerini eşlerine muhakkak etmeli, onları beğendiklerini, istediklerini göstermelidirler. Birbirinin vücutlarını ve nelerden hoşlandıklarını öğrenmeye çalışmalıdırlar. Lakin yakınlaşma esnasında eşine vaginal münasebet için baskı yapmamalı, gerginliğe gerilime neden olmamalıdır.
Uzun müddettir vajinismusu olanlarda tedavi başarılı olur mu?
Vajinismusta tedavi başarısı son derece yüksektir. Vajinismusun müddetinin bir değeri yoktur. Pek çok bayan uzun yıllar boyunca uğraştığı vajinismustan inanılmayacak kadar kısa müddette kurtulabilmektedir. Tedavi etapları açısından 1 yıldır sorunu olan hastayla 40 yıldır sorunu olan hasta ortasında bir fark yoktur. Yalnızca yaşa bağlı değişikliklerden kaynaklanan farklılıklar olabilir.
Vajinismus neden olur?
Vajinismusun en kıymetli nedenlerinin başında, eğitimsizlik, bilgisizlik, cinsellik hakkında eksik ve yanlış bilgilendirme gelir. Bazen çok otoriter baba, güçsüz-ezilen anne de vajinismusa neden olmaktadır. Baskıcı aile tavırları ve etraf yapısı nedeniyle yanlışsız şahıslardan cinselliğin öğrenilememesi bu duruma yol açmaktadır. Bunlardan kimileri, kızlık zarının çok hassas olduğu, en küçük bir harekette bozulacağı, evlenince kesinlikle kanayarak bozulması gerektiği, birinci bağlantının çok ağrılı olacağı, üzere şeylerdir. Kız çocuğu en ufak karşıt harekette, düşmeyle, bisiklete binmeyle bile kızlık zarının bozulacağını zanneder ve genital bölgesini çok muhafazaya alır. Bazen diğerlerinden duyulan birinci gece, doğum ve bağ hakkındaki olumsuz konuşmalar çocukları ve genç kızları etkileyebilir. Birinci gecede ya kanama olmazsa korkusu, ya kanama çok olursa-durmazsa hastanelik olursam korkusu, çok acı olur mu kanısı, kızlık zarım patlar mı, vaginam yırtılır mı fikri vakitle bilinçaltına yerleşir, daha sonra birinci bağlantı esnasında ortaya çıkar. Dert ve gerilim nedeniyle bayan eşini çok sevse de onunla bir arada olmak istese de, istemsiz vaginal kasılma nedeniyle bu mümkün olmaz.
Vajinismuslu bayanlarda muayene nasıl yapılır?
Vajinismusta, vaginayı saran kaslar istem dışı kasıldığı için olağan vaginal muayene yapılamaz. Bu nedenle bayan doğum muayene masasında (jinekolojik masada) hiç bir alet kullanılmadan muayene yapılır, ağrı, acı olmaz. Muayene esnasında dış genital organlar ve kızlık zarı dışardan bakılarak kıymetlendirilerek, anatomik bir sorun olup olmadığı denetim edilir. Ayrıyeten hastanın muayene esnasında verdiği reaksiyona ve ne derecede vaginal girişe müsaade verdiğine dayanarak vajinismusun derecelendirmesi yapılır.
Vajinismus tedavisinde ne üzere antrenmanlar kullanılır?
Vajinismusun tedavisinde kullanılan kimi antrenmanlar vardır. Bunlar vaginayı saran pelvik taban kaslarını denetim altına almak için kullanılır. Vajinismusta istem dışı denetimsiz kasılma olduğundan, antrenmanlar kasları denetim etmek için kullanılır. Bu idmanlara Kegel antrenmanları denir. Kegel antrenmanları vajinismustan diğer pek çok hastalığın tedavisinde kullanılır. Bilhassa olağan doğum sonrası vaginayı saran kasların toparlaması-sıkılaşması için ve sarkma-idrar kaçırma tedavisinde kullanılır.
Bu idmanları yapmak çok kolay ve kolaydır. İdmanların nasıl ve ne sıklıkta yapılacağı hastaya anlatılır. Antrenman için özel bir konum yahut vakit yoktur. İstenildiği yerde ve vakitte rahatlıkla yapılabilir. Evvel derin nefes alıp idrarı yaparken apansız fiyat üzere vaginal kaslar 3-5 sn kasılıp bırakılır. 5 sn gevşetilip tekrar kasma hareketi yapılır. Bu hareketler günde 2-3 kez 20-30 kere tekrarlanır. Yalnızca vaginayı ve pelvis tabanını saran kaslar kasılıp gevşetilir. Karın ve uyruk kasları kasılmaz. Kegel idmanıyla vakitle pelvik taban kaslarının istemli denetimi sağlanır. Vajinismus tedavisinin temelini bu oluşturur. Kegel idmanları ile öncelikle kaslar keşfedilir, sonrasında kasların istemli denetimi sağlanır. Böylelikle istemli kasılma ve istemli gevşeme sağlanarak vajinismus sorunu çözülmüş olur.
