Vajinismus, vajina girişini çevreleyen kaslarda meydana gelen, vajinal açıklığa bir nesnenin girecek olması durumunda ortaya çıkan istemsiz kasılmalardır. Bu kasılmalar istem dışıdır yani bayanın şuurlu olarak isteyerek yaptığı kasılmalar değildir. Vajinismuslu bayanın cinsel organı anatomik olarak olağandır. Lakin ne vakit penetrasyon (cinsel birleşme) teşebbüsünde bulunulsa, vajina o denli sıkı bir biçimde kapanır ki penetrasyon imkansız hale gelir. Her 10 bayandan 2’si bu sorunu yaşamaktadır.
Kadın cinsel birleşme teşebbüslerinde büyük bir fizikî acı hissetmesi bir yana, bu teşebbüsler yüzünde korkabilmekte, küçük düştüğünü düşünmekte ve hayal kırıklığına uğrayabilmektedir. Başarısız cinsel birleşme tecrübeleri bilhassa genç bayanlarda yetersizlik duygusu ve eşi tarafından terk edilme hislerini harekete geçirebilir. Tüm bunlar göz önüne alındığında vajinismus yaşayan bayanın bu acı verici hislerden kaçınmak için her türlü cinsel müsabakadan uzak durmaya çalışması çok olağandır. Her türlü vajinal giriş teşebbüsü ağır korku, eza ve öfke yaratır, bu olumsuz hisler “penetrasyon” tehlikesi ortadan kalktığında hafifler.
Bu bozukluk cinsel birleşmeyi imkansız kıldığı için yalnızca bayan üzerinde değil tıpkı vakitte eşi üzerinde de kıymetli ruhsal tesirleri bulunmaktadır. Erkek hayal kırıklığına uğrayabilir ve eşinin rahatsızlığını bir reddedilme olarak algılayabilir.
Vajinismusun nedenleri; cinsellik hakkında deneyime dayanmayan yanlış bilgiler yahut bilgisizlik, abartılmış birinci gece öyküleri (cinsel birleşmenin çok acılı olması vb.), travmatik cinsel yaşantılar, cinsellikle ilgili kalıp yargılar, eşler ortasındaki ahenk sorunları ( bağdaki kronikleşmiş sorunlar de sonradan vajinismusa neden olabilir.), kişinin yetiştiği ortam (baskıcı, cinselliğin konuşulmadığı, ayıplandığı, yasaklandığı ortamlar) ve yetiştirilme üslubu, kişiyi çocukluk devrinde yanlış tekrar yapılandırma ve öğrenmeye maruz bırakan telkinler (doğru otur, eteğini düzelt vb.) üzere birçok neden bir ortaya gelerek bu sorunun yaşanmasına taban hazırlayabilmektedir.
Vajinismus, cinsel terapilerde en çok başvurulan, cinsel terapi ile tedavisinden en güzel ve en süratli sonuç alınan cinsel fonksiyon bozukluğudur. Vajinismus öteki tüm cinsel fonksiyon bozuklukları üzere tek tarafın yani yalnızca bayanın sorunu değil, çiftin sorunudur ve cinsel terapide çiftle bir arada çalışılır. Vajinismus tedavisinde kullanılan yanlış prosedürler yahut resen geçmesini beklemek durumu daha da zorlaştırabilir. Bu sebeple çiftin sorunun tabiatıyla ortadan kalkmasını beklemeden bir an evvel cinsel terapistten yardım alması gerekmektedir.