Dünya üzerindeki insanların %1’inde bulunan vitiligo, sedef hastalığı ve egzama üzere bir cilt rahatsızlığıdır. Vitiligo hastalığına sahip bireylerde cilt renginden sorumlu hücreler hesaplanır. Melanosit ismi verilen bu hücreler haraplandıklarında cilt için pigment üretememeye başlarlar. BU pigmente melanin ismi verilir. Şayet ciltte kâfi ölçüde melanin üretilemezse cildin o kısmı rengini kaybeder ve öteki cilt bölgelerinden açık renkte görülür.
Vitiligo Nerelerde görülür?
Renk kaybına uğrayan alanlar bedenin her yerinde görülebilir. Lakin bilhassa:
Güneş gören alanlar : El, koli ayak ve yüz bölgesi
Ağız içi mukoza alanları
Burun kanatları
Genital bölge
Gözün arkası
Bazı ekstrem durumlarda hastanın saçları bile gri yahut beyaz renk alabilir.
Vitiligo birebir anda bedenin farklı kısımlarını de etkileyebilir. Vitiligo tıpkı sedef hastalığı ve egzama üzere bireyden şahsa bulaşmaz.
Vitiligo belirtileri nelerdir?
Vitiligonun birinci belirtisi cilt yüzeyindeki beyaz lekelenmelerdir. Gözlerin etrafı de dahil olmak üzere bedenin rastgele bir alanında görülebilir. Bu lekelenmeler küçük yahut büyük boyutta olabilir.
Bölgesel belirtiler varsa : Beyaz alanlar belli bir alanda yahut tek tük lekeler biçimindeyse genelde o bölgede sabit kalır. Çoğunlukla 1-2 yıl devam eder ve akabinde kaybolur. Beden geneline yayılmış olaylar çok azdır.
Yaygın belirtiler varsa: Şayet beyaz alanlar beden geneline simetrik bir biçimde yayılmışsa beden genelindeki cilt hücrelerinin birçoklarında melanosit hasarı var demektir. Toplumda yaygın olarak görülen form da budur. Çoklukla kişinin hayatı boyunca alevlenmeler ve güzelleşmeler halinde devam eder. Ne vakit başlayıp ne vakit biteceğini evvelce kestirmek mümkün değildir.
Vitiligo riskini artıran faktörler nelerdir?
Vitiligoya neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Ailesel olarak geçtiği düşünülmemektedir zira vitiligo hastalarının birçoklarının ailesinde rastgele bir vitiligo hastasına rastlanmamıştır. Lakin tıpkı sedef hastalığı ve egzama üzere otoimmün hastalıkların varlığı vitiligo riskini artırır.
Ayrıca NLRP1 ve PTPN22 genlerinin varlığı da bireyde vitiligo görülme riskini artırır.
Çoğu araştırmacıya nazaran vitiligo otoimmün bir hastalıktır. Zira vitiligo da birebir sedef hastalığı ve egzamada olduğu üzere bedenin savunma hücrelerinin kendi cilt hücrelerini haraplaması sonucu oluşur. Fakat bu akın sistemine neyin sebep olduğu şimdi anlaşılamamıştır.
Toplumun geneline bakıldığında vitiligo hastalarında ek olarak
Skleroderma (vücudun bağ dokusundaki bir bozukluk)
Lupus
Tiroidit
Sedef hastalığı
Bölgesel kellik (alopesi areata)
Tip 1 diyabet
B12 vitamini eksikliği
Addison hastalığı
Romatoid artrit görülebilir.
Bazı uzmanlar aşağıdaki olaylardan sonra da vitiligo geliştiğini belirtmişlerdir.
Yaygın güneş yanığı
Derin cilt kesileri
Toksin maruziyeti
Kimyasal hasar
Yüksek gerilim seviyesi
Vitiligo komplikasyonları nelerdir ?
Vitiligo çok az fizyolojik yan tesire sahiptir. En önemli komplikasyonu beğenilen ve kulakta görülmesi halinde oluşabilecek işlev kayıplarıdır. Bunun haricinde vitiligodan etkilenen cilt bölgesi güneş yanıklarına karşı daha açık hale gelir. Hastalar bu açıdan dikkatli olmalıdırlar.
Psikolojik olarak görülen yan tesirler ise yaygındır.
Topluma çıkmaktan kaçınma
Depresyon
Aktivitelerini iptal etme
Anksiyete
Duygusal çökkünlük sık olarak görülür.
Eğer vitiligo hastaları üstte yazılan ruhsal belirtilerden bir kaçına sahipse kesinlikle hekimlerine danışmalıdırlar. Ayrıyeten küme terapisi de bu problemlerin aşılmasına yardımcı olur.
