WhatsApp ya da Telegram üzere uygulamaların riskleri nedir ve bu uygulamaları kullanırken nelere dikkat edilmeli?
Bildiğimiz üzere; Whatsapp’ın duyurduğu kapalılık siyasetindeki değişikliğe dair reaksiyonlar sürerken beraberinde birçok soru işareti doğdu. Öncelikle bu şekil iletileşme uygulamalarının riskleri ve güvenliği tartışma konusu oldu. Bu çeşit uygulamalar üzerinden gönderdiğiniz bildiriler, servisi sağlayan firmanın sisteminde depolanıyorsa bunların üçüncü şahıs yahut kurumlarla paylaşılması mümkün olabilir. Örneğin e-posta hesabınız yahut Facebook profiliniz için bu risk bulunabilir. Gönderdiğiniz bilgi (mesaj) şifrelenmeden internet üzerinde yol alıyorsa, şimdi karşı tarafa ulaşmadan ortadaki bir kişi/kurum tarafından (örneğin internet servis sağlayıcınız yahut GSM operatörünüz) ele geçirilebilir.
WhatsApp’ın son sürümünü kullanan kullanıcılar ortasındaki tüm bildiriler ‘uçtan uca şifreleme’ prosedürü kullanılarak iletiliyor. Yazışmalarımızda karşımıza çıkan bu bilgi, bildirilerin inançlı biçimde iletildiğini belirtiyor. Ayrıyeten fotoğraf, görüntü ve sesli aramalar da birebir biçimde şifreli olarak iletiliyor. Whatsapp’da data şifrelenerek gönderildiği için gönderilen bildirilerin diğerleri tarafından okunması artık düşük bir mümkünlük. Whatapp iletilerimizi depolamaz.
Ancak; WhatsApp pek çok internet şirketinin yaptığı üzere; uzun uygulama kullanımına ait meta-dataları Facebook ve öteki küme şirketleri ile paylaşarak kullanıcılara ilgilendiği içeriğe nazaran reklam göstermeye devam ediyor.
Whatsapp uygulamasının yeni güvenlik mukavelesi ne manaya geliyor?
En çok merak edilen soru ise yeni kapalılık koşullarında nelerin değiştiği!
Whatsapp’ın, kullanıcılara kullanım şartlarının ve saklılık prensibinin yeniliğine ait yaptığı bilgilendirmede, kullanıcıların kullanıma devam edebilmesi için WhatsApp datalarının Facebook şirketleri ile paylaşılmasına onay vermeleri gerektiği , aksi halde 8 Şubat 2021’den itibaren Whatsapp’ı kullanamayacağını belirtti.
Öncelikle şunu bilmeliyiz ki; Whatsapp devletlere açılmayacak, güvenilirliği kaybolmayacak, lakin Whatsapp sizin bilgilerinizi, kiminle yazıştığınızı, hangi hususlara yük verdiğinizi Facebook ve kendi şirketleri ile paylaşacak. Bu şu manaya gelir, tekrar paylaşma tehdidi devam ediyor. Her türlü yazışma bir yerlerde depolanıyor. Bu Whatsapp’ta da olabilir, diğer uygulamada da olabilir.
Bu kontrat ile WhatsApp’ın yapmayı amaçladığı ise yasal olarak zati elinde bulundurduğu bilgileri paylaşmak için onay almak.
Yeni Mukavelenin kabul edilmesi halinde; bilgilerimiz ne halde kullanılabilir ve kullanıcılar bu durumlarda hangi meşakkatlerle karşılaşabilir.
WhatsApp’ın Facebook ile paylaştığı bilgiler ortasında telefon numaranız, WhatsApp’ı ne kadar müddet ve ne kadar sıklıkla kullandığınız, öteki kullanıcılarla nasıl bir etkileşim içinde olduğunuz, aygıtınızla ilgili bilgiler, IP adresiniz, işletme sisteminiz, tarayıcı verisi, bataryanın sıhhati, uygulamanın versiyonu, taşınabilir ağ, lisan ve vakit dilimi yer alıyor.WhatsApp’a en başta verdiğiniz müsaadeye nazaran ödeme datalarınız ve pozisyonunuz da Facebook ile paylaşabilen bilgiler ortasında.
Bu değişiklik ile; insanların işletmelerle olan bağlantılarında; irtibatta bulunduğunuz işletme isterse bu bilgileri tutmak için Facebook ‘dan inançlı posting hizmeti alabiliyor.
Konunun KVK açısından türel değerlendirmesi ve mevzu ile ilgili yeni gelişmeler
Whatsapp, kullanıcılarının şahsî datalarını çeşitli yerlerde kullanma, paylaşma mecburiliği getirdi ve bu durum toplumda reaksiyonla karşılandı. Bunun üzerine rekabet kurulu harekete harekete geçti ve geçtiğimiz günlerde bir karar yayınladı. Buna nazaran, Rekabet Kurulu’nun 11.01.2021 tarihli ve 21-02/25-M sayılı kararıyla, WhatsApp kullanıcılarına getirilen data paylaşma mecburiliği hakkında Facebook Inc., Facebook Ireland Ltd., WhatsApp Inc. ve WhatsApp LLC hakkında 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. unsurunun ihlal edip edilmediğinin tespiti gayesiyle resen soruşturma açılmıştır.
Alınan kararda ayrıyeten kelam konusu uygulamalarının soruşturma sonucunda alınacak sonuncu karara kadar önemli ve telafi olunamayacak ziyanlar doğurma ihtimalini haiz olduğundan 4054 sayılı Kanun’un 9. unsuru çerçevesinde süreksiz önlem alınması ve bu kapsamda Facebook’un Türkiye’de, WhatsApp kullanıcılarının verilerinin 8 Şubat 2021 tarihinden itibaren diğer hizmetler için kullanılmasına yönelik getirdiği şartları durdurması ve bu şartları kabul eden yahut bilgilendirmeyi alarak kabul etmeyen tüm kullanıcılara Facebook’un bilgi paylaşımını içeren yeni şartları durdurduğunu anılan tarihe kadar bildirmesi gerektiğine karar verilmiştir.
Söz konusu kanun hususunu incelediğimizde piyasadaki hakim durumun berbata kullanılması halinin önlenmesi amaçlanmıştır. Whatsapp, piyasadaki hakim gücünü kullanarak kullanıcıları şahsî datalarını vermeye zorlamıştır. Bu açıdan bakıldığında yeni bilgi sürece siyasetinin mevzuata tersliğinden iptali kelam konusu olabilir. Fakat bir gerçeği kabul etmemiz gerekir. Ferdî bilgilerimiz işleniyor ve bu yeni bir olay değil. Whatsapp üzere çabucak hemen herkesin kullandığı bir uygulama bunu duyurunca halkımızın haberi oldu lakin bu esasen yıllardır olan bir konu. Bundan ötürü sadece ferdî dataların işlenmesinden ötürü Whatpsapp’a rastgele bir yaptırım olmayacaktır. Sadece dataların işlenmesindeki birtakım belirsizliklerin giderilmesi istenebileceği kanaatindeyim.
Ayrıca Kişisel Verileri Koruma Kurulu’da (KVKK), WhatsApp uygulaması hakkında, yurt dışına bilgi transferi ve temel unsurlar tarafından resen inceleme başlattı. Şahsî bilgilerimiz işlenirken; işlenen bilgilerimizin neler olduğu, bunların kimlerle paylaşılabileceği, yurtdışına aktarılabilip aktarılamayacağı, işlenen dataların hangi emellerle kullanılabileceği ve gibisi hallerin açık bir halde muhakkak olması gerekmektedir. Ayrıyeten verisi işlenen bireylerin karşısında bir muhatap bulabilmesi gerekmektedir. Kişisel Verileri Koruma Kurulu, yeni Whatsapp şahsî bilgi sürece siyasetini bu kriterler üzerinden kıymetlendirecek ve bir sonuca varacaktır. Burada Whatsapp’ın işlenen şahsî dataların neler olduğu ve paylaşımı konusunda muğlaklığı bulunuyor. Genel geçer tabirler değil daha spesifik tabirler gerekli hasebiyle Kişisel Verileri Koruma Kurulu bu açıdan bir ihlal kararı verebilir.
Ancak yeniden belirtmemiz gerekir ki şahsî bilgilerin işlenmesi yeni bir olay değildir ve yalnızca Whatsapp ferdî bilgilerimizi işlememektedir. Öteki haberleşme uygulamaları da ferdî bilgilerimizi işlemektedir hatta sadece haberleşme uygulamaları değil her çeşit uygulama bilgilerimizi bir formda işlemektedir. Buna örnek olarak internette ilgi alanlarımıza dair reklamlar çıkması gösterilebilir. Değerli olan bu bilgilerin kullanım maksatlarını ve paylaşım yerlerini bilmemizdir. Doğal bu konuda mevzuatımızda önemli eksiklikler mevcuttur. Avrupa’da bu kanun kararları çok daha katıdır ki aslında bundan ötürü AB kullanıcıları yeni Whatsapp siyasetini reddetse dahi uygulamayı kullanmaya devam edebiliyorlar.
