Dubai sel sularının tesiri altında kaldı. Sular altında kalan meskenler, yollar ve iş yerlerinde ise büyük hasar meydana geldi. Birleşik Arap Emirlikleri’ni (BAE) vuran şiddetli yağış hayatı olumsuz etkiledi. Ulusal Meteoroloji Merkezine nazaran son 24 saatte kayıtların tutulduğu 1949’dan bu yana en yüksek yağış ölçüsü görüldü. Peki, Yapay yağmur teknolojisi nedir, nasıl oluşur? Bulut tohumlama nedir?
YAPAY YAĞMUR NEDİR?
‘Bulut tohumlama’ olarak da isimlendirilen bu usul yardımıyla yağmur yağdırılabiliyor. Dronelarla bulutlara verilen elektriğin sonucunda bulutlardaki su damlacıkları birleşerek yağış oluşturuyor. Yapar yağmurun oluşturulması için bulut olması zaruridir. Yani bulut olmayan yerde yağışın hiçbir çeşidi olmaz.
Yapay yağmur (suni yağış yahut yağmur bombası), mevcut buluttan insan müdahalesi ile yağış elde etme prosedürüdür. Temel amaç; güç gereksinimini karşılamak, kurak bölgelere su temin etmek, sisi dağıtmak, hava olaylarını denetim altına almaktır. Temeli, yağışa uygun sıcaklıkta olan bulutlara ağırlaşma çekirdeklerini dışarıdan yapay olarak vermektir.
Yağışın oluşabilmesi için öncelikle bulutun olması gerekir. Bulut gereğince soğuduktan sonra havada doğal olarak bulunan ve ağırlaşma çekirdeği ismi verilen zerreciklerin üzerinde su birikmeye başlar. Büyüyen damlalar yerçekimine karşı koyamayarak yere hakikat düşmeye başlarlar. Yoğuşmanın başlaması için gereğince soğumasına karşın ortamda ağırlaşma çekirdekleri yoksa yağış oluşmaz. Yapay yağışta bulutlara buz parçacıkları vererek yağış oluşturulmaya çalışılır. Bulut tohumlamada; amonyum nitrat, kadmiyum iyodür, bakır sülfür, kurşun iyodür, CO2 buzu ve gümüş iyodür kullanılabilir.
Bulut tohumlamada dikkat edilmez ise olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: dolunun artması yahut yağışın azalması üzere. Uygulama sırasında; rüzgar durumu, hava koşulları, havanın yükselme suratı, soğumuş su damlacıkları, damlacıkların birleşerek büyüme özellikleri, çekirdek konsantrasyonu özellikleri göz önüne alınır. Tohumlamadan 15 dakika ile 1 saat içinde yağış alınabilir. Çoklukla yaz mevsimindeki kümülüs bulutları ile kışın görülen alçak bulutlar yapay yağış için uygundur.
