Çoğu insan için yenmesi düşünülemez bu hususlar, kimi bireylerde karşı konulmaz bir istekle tüketildi.
Tıp dünyasında “pika sendromu” olarak bilinen bu yeme bozukluğu, besin bedeli olmayan hususları ısrarla yeme alışkanlığıyla karakterize ediliyor. Bilhassa çocuklarda, gebe bayanlarda ve birtakım psikiyatrik rahatsızlığı olan bireylerde görülen bu durum, hem biyolojik hem de ruhsal faktörlerden kaynaklandı.
Uzmanlar, pika sendromunun önemli sıhhat riskleri taşıyabileceğini ve erken müdahalenin değerini vurguladı.
PİKA SENDROMU NEDİR VE KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Pika sendromu, en az bir ay boyunca besin dışı unsurların nizamlı olarak tüketilmesiyle tanımlanan bir yeme bozukluğu. Bu unsurlar ortasında toprak, kil, kağıt, sabun, saç, tebeşir, kireç, hatta pil üzere ziyanlı objeler yer alabiliyor.
Çocuk Hematoloji Uzmanları, Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi’nde yaptığı açıklamada, “Pika sendromu, bilhassa çocuklarda %5-10 oranında görülüyor ve ekseriyetle demir, çinko yahut kalsiyum eksiklikleriyle ilişkilendiriliyor. Fakat bu durum, yalnızca besin eksiklikleriyle hudutlu değil; ruhsal ve sosyoekonomik faktörler de kıymetli bir rol oynuyor” dedi.
Dr. Samona, “Toprak yeme davranışı, demir eksikliğini telafi etmediği üzere, bağırsaklarda parazit enfeksiyonlarına ve toksik unsurların birikmesine yol açabilir” ihtarında bulundu.
Psikolojik faktörler de pika sendromunda değerli bir rol oynuyor. Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB), şizofreni, otizm spektrum bozukluğu ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) üzere durumlar, pika davranışını tetikleyebilir.
Uzmanlar, “Düşük gelirli toplumlarda, yetersiz beslenme nedeniyle mineral eksiklikleri daha sık görülüyor. Bu da pika sendromu riskini artırıyor” diyerek, sosyoekonomik durumun düzeltilmesi ve toplumun beslenme konusunda eğitilmesinin kıymetine dikkat çekti.
SAĞLIK RİSKLERİ: ZEHİRLENMEDEN BAĞIRSAK TIKANIKLIĞINA
Pika sendromu, suçsuz bir alışkanlık üzere görünse de önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabilir. Tüketilen unsurlara bağlı olarak, bağırsak tıkanıklığı, delinme, enfeksiyonlar, diş çürükleri, parazit enfeksiyonları ve hatta kurşun yahut cıva üzere toksik hususlardan zehirlenme riski bulunuyor.
Uzmanlar, “Özellikle boya yahut pil üzere hususların tüketimi, ağır nörolojik bozukluklara ve yetişkinlerde cinsel isteksizlik üzere meselelere neden olabilir” dedi.
Çocuklarda ise büyüme geriliği, öğrenme zahmetleri ve davranış bozuklukları üzere komplikasyonlar ortaya çıkabiliyor.
TANI VE TEDAVİ: MULTİDİSİPLİNER YAKLAŞIM ŞART
Pika sendromunun tanısı, klinik kıymetlendirme ve çeşitli testlerle konuldu. Kan testleri, demir, çinko ve öteki mineral eksikliklerini tespit etmek için kullanılıyor. Bağırsak tıkanıklığı yahut zehirlenme riskini pahalandırmak için röntgen, endoskopi ve dışkı testleri yapılabiliyor.
Tedavi, altta yatan nedenlere odaklanıyor. Besin eksiklikleri varsa, demir, çinko yahut öteki vitamin destekleri verildi. Kırmızı et, karaciğer, yumurta, baklagiller ve pekmez üzere demir açısından güçlü besinler önerildi.
Psikolojik nedenlere bağlı durumlarda ise bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve hafif caydırıcı terapiler tesirli oldu.
Uzmanlar, “Ailelerin tedavi sürecine faal iştiraki, bilhassa çocuklarda muvaffakiyet oranını artırıyor. Ebeveynlerin bilinçlendirilmesi ve takviye kümelerine yönlendirilmesi, uzun vadeli güzelleşme için önemli” dedi.
Journal of Applied Behavior Analysis’te yayımlanan bir araştırmaya nazaran, kolay multivitamin destekleri kimi olaylarda pika davranışını azaltabiliyor. Lakin, ruhsal temelli hadiselerde davranışsal terapilerin daha tesirli olduğu belirtildi.
ÖNLEME VE FARKINDALIK: ERKEN MÜDAHALE HAYAT KURTARIR
Uzmanlar, pika sendromunun önlenmesinde ebeveynlerin ve öğretmenlerin bilinçlendirilmesinin kritik olduğunu vurguladı.
Okullarda düzenlenen farkındalık programları ve takviye kümeleri, bu tıp davranışların erken tespitine ve idaresine yardımcı oldu.
Pika sendromu, karmaşık ve çok boyutlu bir yeme bozukluğu olarak hem bireylerin hem de toplumun dikkatini gerektiriyor. Besin dışı hususları yeme alışkanlığı, yalnızca bir merak değil, önemli sıhhat riskleri taşıyan bir durum.
Uzmanların ortak görüşü, multidisipliner bir yaklaşımla erken teşhis ve tedavinin, bu gizemli bozukluğun tesirlerini en aza indirebileceği istikametinde.
