Mutlu olmak, birden fazla insan için ulaşılması gereken bir gaye üzere görünür. Fakat memnunluk, sabit bir durumdan çok, anlık tecrübelerin kimyasal izdüşümüdür. Beynimiz, bizi düzgün hissettirmek üzere çalışan epey karmaşık bir kimya laboratuvarıdır. İşte bu laboratuvarda rol alan dört değerli molekül vardır: Dopamin, Oksitosin, Serotonin ve Endorfin. Kısaca: DOSE.
1. Dopamin: Motivasyon ve Başarma Hissi
Dopamin, beynin ödül sistemiyle bağlıdır. Bir maksat koyduğumuzda, ona yaklaştığımızda ya da başardığımızda dopamin salgılanır. Bizi harekete geçiren, motive eden ve “başardım” hissi veren şey dopamindir.
• Küçük gayeler koyup başarmak
• Bir misyonu tamamlamak
• Yeni bir şey öğrenmek
Bu üzere aktiviteler dopamin düzeyini yükseltir.
2. Oksitosin: Bağ Kurma ve İtimat Hissi
Oksitosin, “aşk hormonu” ya da “bağlılık hormonu” olarak da bilinir. Sevgi, inanç, temas ve bağlılık hislerinde artar. Toplumsal alakalarda derinleşme, sarılmak, dayanak görmek yahut vermek oksitosini artırır.
• Yakın arkadaşlıklar
• Sevgilinizle vakit geçirmek
• Evcil hayvanınıza sarılmak
Bunlar oksitosin üretimini tetikler.
3. Serotonin: İç Huzur ve İstikrarda Hissetme
Serotonin, ruh halimizi düzenleyen bir kimyasaldır. Kâfi serotonine sahip olmak; sakin, huzurlu, özgüvenli ve istikrarda hissetmemizi sağlar. Eksikliğinde ise depresif hisler, korku ve uyku sorunları görülebilir.
• Gün ışığına çıkmak
• İdman yapmak
• Minnettarlık pratiği
Serotonin salınımını destekleyen değerli kaynaklardır.
4. Endorfin: Doğal Ağrı Kesici ve Memnunluk Verici
Endorfin, vücudun doğal ağrı kesicisidir ve birebir vakitte “iyi hissettiren” hormonlardan biridir. Bilhassa fizikî aktivite sırasında, kahkaha atarken ya da yaratıcı bir şeyle uğraşırken artar.
• Spor yapmak
• Kahkaha atmak
• Dans etmek
Endorfinin en doğal uyarıcılarıdır.
DOSE İstikrarla Çalışır
Bu dört kimyasal husus birbirini tamamlar. Yani yalnızca dopamin odaklı bir ömür (sürekli muvaffakiyet peşinde koşmak) bizi tükenmiş hissettirebilir. Ya da yalnızca oksitosin (sadece diğerleriyle bağ kurmak) kâfi değildir. Memnun bir hayat, bu dört kaynağın istikrarlı çalışmasıyla mümkün olur.
Sonuç: Memnunluğu Dışarda Değil, İçsel Dengenizde Arayın
İyi hissetmek için büyük şeyler olmasına gerek yok. Küçük lakin manalı aksiyonlarla beyninizin kimyasını değiştirebilir, ruh halinizi müspet tarafta etkileyebilirsiniz. DOSE’u hayatınıza dahil ettikçe, âlâ hissetmenin aslında kimyasal bir süreç olduğunu ve bunun büyük ölçüde sizin denetiminizde olduğunu fark edersiniz.
