Yumurta rezervi düşüklüğü, çoklukla anti-müllerian hormon (AMH) seviyelerinin düşük olmasıyla tanımlanır ve bir bayanın doğurganlığını etkileyebilir. AMH, yumurtalıklarda gelişmemiş yumurtaları içeren foliküller tarafından üretilen bir proteindir ve yumurtalıkta kalan yumurta sayısını varsayım etmekte kullanılır.
AMH düzeyinin düşük olması, bayanın sahip olduğu yumurta sayısının azaldığını gösterebilir. Bu durum, doğal yollarla ya da yardımcı üreme yollarıyla gebe kalmayı zorlaştırabilir. Yumurta rezervinin azalması; yaş, genetik yatkınlık, birtakım sıhhat problemleri yahut ömür stili üzere çeşitli etkenlerle bağlı olabilir.
Düşük yumurta rezervine sahip bayanlar hamile kalmakta zorlanabilir, düşük riski artabilir ve tedavilere daha sonlu karşılık verebilir. Lakin düşük AMH pahası, kesin olarak hamile kalınamayacağı manasına gelmez; yalnızca doğurganlık kapasitesinde bir azalmayı işaret eder.
AMH Kıymetleri Ne Manaya Gelir?
AMH düzeyleri yaşa, test tekniğine ve laboratuvara nazaran değişiklik gösterebilir. Lakin genel bir kıymetlendirme şu biçimdedir:
Yüksek AMH (yaklaşık 2.0–6.8 ng/mL yahut üzeri): Yumurtalık rezervinin yüksek olduğunu gösterebilir; birtakım durumlarda polikistik over sendromu (PCOS) ile bağlıdır.
Orta Düzey AMH (yaklaşık 1.0–2.5 ng/mL): Üreme çağındaki birçok bayan için olağan kabul edilir.
Düşük AMH (1.0 ng/mL’nin altı): Yumurtalık rezervinin azalmış olabileceğini düşündürür.
Bu testin değerlendirmesi, bilhassa doğurganlık planları olan bireyler için bir uzman eşliğinde yapılmalıdır
AMH Düşüklüğünün Nedenleri Nelerdir?
AMH düzeyi, birçok farklı faktörden etkilenebilir. Yaygın nedenler şunlardır:
Yaş: Bayanlar yaş aldıkça AMH doğal olarak düşer.
Erken Yumurtalık Yetmezliği: Yumurtalıkların beklenenden daha erken yaşlanması.
PCOS: Çoklukla yüksek AMH ile ilişkilendirilse de kimi bayanlarda AMH beklenenden düşük olabilir.
Tıbbi Tedaviler: Kemoterapi, radyoterapi üzere tedaviler yumurtalıkları etkileyebilir.
Genetik: Kimi bayanlar genetik olarak düşük yumurta rezervi ile doğabilir.
Yaşam Üslubu: Sigara, çevresel toksinler üzere etkenler yumurtalık sıhhatini olumsuz etkileyebilir.
Düşük AMH düzeyi her vakit infertilite manasına gelmez; birçok bayan bu düzeylere karşın gebe kalabilmektedir.
AMH Testi Ne Vakit Yapılmalı?
AMH testi, çoklukla aşağıdaki durumlarda tercih edilir:
Doğurganlık Değerlendirmesi: Çocuk sahibi olmayı planlayan bayanlarda genel bir kıymetlendirme için.
Yumurtalık Rezervini Öğrenmek İçin: IVF üzere tedaviler öncesi bilgi edinmek maksadıyla.
Tedavi Takibi İçin: Birtakım sıhhat sıkıntılarında yumurtalık işlevinin izlenmesi gerekebilir.
AMH testi, adet döngüsünden bağımsız olarak her vakit yapılabilir fakat kimi durumlarda döngünün 2–5. günleri ortasında tercih edilir.
Yumurta Rezervi Düşüklüğünde Tedavi Seçenekleri
Yumurtalık rezervi doğal olarak azaldığında, bu durumu büsbütün bilakis çevirmek mümkün olmayabilir. Fakat doğurganlığı desteklemek için birtakım metotlar uygulanabilir:
Yumurta Dondurma: İleri yaşlarda kullanılmak üzere, kaliteli yumurtaların genç yaşta saklanması.
Tüp Bebek (IVF): Sonlu yumurta sayısına karşın gebelik bahtı yaratılabilir.
Donör Yumurta: Yumurta kalitesi çok düşükse, genç bir vericiden alınan yumurtalarla gebelik sağlanabilir.
Hormon Tedavileri: Yumurta üretimini desteklemek gayesiyle hafif ikaz tedavileri uygulanabilir.
Uzman Dayanağı: Fertilite uzmanı ile kişisel durum kıymetlendirilerek özel bir plan yapılabilir.
Sağlıklı Ömür: İstikrarlı beslenme, antrenman, gerilimden uzak durmak üzere hayat usulü değişiklikleri destekleyici olabilir.
Erken Menopoz Geciktirilebilir mi?
40 yaş altı menopoz durumu “erken menopoz” olarak isimlendirilir. Büsbütün önlenemese de birtakım hayat üslubu değişiklikleri ile geciktirilebilir. Sağlıklı beslenme, nizamlı antrenman ve gerilim idaresi bu süreçte yararlı olabilir. Risk altındaki bireyler için yumurta dondurma üzere hami sistemler de kıymetlendirilebilir.
Erken menopoz yahut AMH düşüklüğü üzere hususlarda kaygılarınız varsa, bir uzmandan dayanak almak yararlı olacaktır.
